Biruni Üniversitesi ve Fatih Belediyesi işbirliği ile açılan, Başbakanlık Tanıtma Fonu’nun desteklediği “1001 İcat Sergisi”nde, 7’nci yüzyıl ile 17’nci yüzyıl arasındaki bin yıllık dönemde Türkiye dahil olmak üzere İslam medeniyetinin hüküm sürdüğü coğrafyalarda bilim, teknoloji, güzel sanatlar gibi birçok alanda yeni buluşlar yapan bilim insanlarının eser ve çalışmaları sergileniyor.
“İSLAM BİLİM MEDENİYETİNİN GÜNÜMÜZE ARMAĞANI”
Biruni Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Adnan Yüksel “Bu sergiyi getirmemizin nedeni öğrencilerin bilim insanı olma yolunda ilerlemesini teşvik etmek ve bin yıl sonra bile 21’inci yüzyılın Biruni’lerinin yetiştirilmesine katkı sağlamaktır. İslam medeniyetinin bilim ve teknolojiye yaptığı katkıyı kuşaklara aktarmak için sergi büyük önem taşıyor. Gelecek nesillere örnek şahsiyetler sunarak onların da bilim ve teknoloji alanındaki yeni çalışmalara imza atmalarına ilham ve destek olmayı hedefliyoruz” dedi.
1001 İcat sergisinin Türkiye’deki üst temsilcisi ve TÜBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Talip Alp, “İslam medeniyetinin yetiştirdiği dahi bilim insanları ve eserleri hakkında özgün bilgiler aldık. 1001 İcat sergisini ülkemiz insanlarına sunduğu için Biruni Üniversitesi’ni tebrik eder, geleceğin bilim insanlarını yetiştirmesinde üstün başarılar dilerim” diye konuştu.
Uluslararası akademik arenadan isimlerin küratörlüğünü üstlendiği sergide, bir bölümü günümüzde hâlâ kullanılan, bir bölümü ise astronomi, mimari, mühendislik, tıp ve sanatta bugün kullandığımız teknik ve aletlerin atası olan İslam medeniyetinin icatları, keşifleri ve onların mucitleri yer alıyor.
Dünya çapında 1001’den fazla, Biruni Üniversitesi’nde ise 50’den fazla icat, keşif ve fikrin olduğu sergi pikometre, mekanik usturlap ve bazı harita projeksiyonları gibi ölçme araçlarını geliştiren ve aynı zamanda çok iyi bir ansiklopedi yazarı olan bilim adamı Ebu Reyhan El Biruni ile açılıyor.
Biruni’nin yanı sıra 17’nci yüzyılda dünyanın ilk roketli uçuşunu İstanbul Boğazı üzerinde gerçekleştiren Lâgarî Hasan Çelebi, iki kıta arasında planörle uçmayı başaran ilk insan olan Hezarfen Ahmed Çelebi, eserleri ile Avrupalı birçok mimara ilham kaynağı olan önemli başyapıtların mimarı Mimar Sinan'a ait buluşlar sergilenecek. Sergide ayrıca, tarım endüstrisi ve bitkiler konusunda çok önemli makineleri ve mekanizmaları geliştiren mühendislik dehaları El-Cezerî ve Takîyüddin ile, günümüzde hâlâ kullanılan birçok cerrahi aletin mucidi olan El-Zahravi ve bu alandaki ilk resimli kılavuzun yazarı Amasyalı Şerefeddin Sabuncuoğlu gibi daha birçok İslam alimine ait buluşlar da yer alıyor.
DOĞU’NUN KADIN MUCİTLERİ
Diğer yandan sergide Avrupa’nın karanlık çağı Ortaçağ’da İslam medeniyetinde kadın mucitlerin sayısı ve rolünün hiç de azımsanacak gibi olmadığı da görülebiliyor. 9’uncu yüzyılda yaşayan, babası Tunus’tan Fas’a göç eden Fatima al-Fihri ve kız kardeşinin inşa ettirdiği ensititü ve cami bugün muhtemelen dünyanın en eski üniversitesi olma özelliği taşıyor.
Al-Ijliya Al-Astrulabi, 10’uncu yüzyılda Usturlab’ı geliştiriyor. Usturlab bugün bildiğimiz adıyla icat edilen ilk pusula ve GPS aleti. Yön ve yer bulmanın dışında ayın hareketleri ve gökyüzündeki yıldızların hareketlerini de gösteriyor. Aynı zamanda bugün bilinen haliyle astroloji ve astronominin de temellerini yine Halepli kadın mucit Astrulabi atıyor.
MEDENİYETLER SAATİ “FİL SU SAATİ”
İslam'ın altın çağında çalışmalar yapan Müslüman bilim adamı ve mühendis El Cezerî tarafından tasarlanan ve serginin en dikkat çekici parçaları arasında gösterilen “Fil Su Saati” maketi dev bir saat kulesini andırıyor. Çeşitli medeniyetlerin, insanlığın gelişmesine katkısını sembolize eden tasarımda bir filin üzerine oturtulmuş saat Hint medeniyetini, filin karnına yerleştirilen ve saati çalıştıran su düzeneği antik Yunan medeniyetini, inip çıkan ejderhalar Çin'i, sarıklı robotlar İslam dünyasını, kalenin üzerinde duran Zümrüd-ü Anka kuşu da antik Mısır medeniyetini temsil ediyor.
1001 İCAT 1001 MEMLEKET GEZİYOR
İlk olarak Londra Bilim Müzesi’nde rekor ziyaretçi sayısıyla izlenen sergi, akabinde “Avrupa Kültür Başkenti” etkinliklerinin bir parçası olarak 2010 yılında İstanbul’da Sultanahmet Meydanı’nda sergilendi. Tüm dünyada “çok sayıda, sayısız” anlamına gelen ve sergiye de ismini veren 1001 sayısı, aynı zamanda serginin dolaştığı sayısız şehri de simgeliyor. Sergi bugüne dek ABD, Los Angeles, Abu Dabi, Bahreyn, Kuveyt, Umman, Mısır, Malezya, Hollanda, İsveç, Çin ve Brezilya gibi ülkelerde gösterildi.
Bilim ve teknolojinin bin yıllık serüveni olarak açılan sergi, Biruni Üniversitesi’nin Topkapı, Zeytinburnu'ndaki Merkez Kampüsü'nde 10.00-21.00 saatleri arası ücretsiz gezilebiliyor. Sergi, 15 Ağustos'a kadar açık kalacak.
Editör: TE Bilisim
