Türkiye’yi karanlığa gömen elektrik kesintisinin ardındaki sırlar saklanıyor

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Remzi Çınar, Türkiye’yi karanlığa gömen elektrik sistem çöküntüsünün arkasındaki sırların saklandığını söyledi. Şube binasında kesintilere ilişkin basın açıklaması yapan Remzi Çınar, “Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın kendisi yerine bürokratını istifa ettirdiği 31 Mart elektrik krizinin perde arkasındaki sırlar saklanıyor. Teknik detaylar açıklanmamış olsa da hatların açması, röleler, frekans düşüşü ve yükselişi, santrallerin devre dışı kalışı gibi pek çok etken üzerinde bugüne kadar durulmuş olmakla birlikte tesadüfi olarak gösterilmeye çalışılan bu etkenlerin nasıl bir araya geldiğine ilişkin sistem sorunu gözlerden uzak tutulmaktadır.” dedi.

İstifa ettirilen TEİAŞ Genel Müdürü Kemal Yıldır’ın açıklamalarının TEİAŞ’ın işletim hatasından önce politik bir hataya işaret ettiğini anlatan Çınar, “Kamu ya da özel mülkiyet ayrımı olmaksızın düşük maliyetli üretim yapan HES’lerden alım yapılarak enerji maliyetlerinin düşürülmeye çalışılması elbette kamu açısından yararlı olmakla birlikte, bunun işletim dengesini riske atacak şekilde yapıldığı itiraf edilmektedir. Böylesi bir riski, ne sistem işletmecisi TEİAŞ, ne de TEİAŞ’ta çalışan personel kendi inisiyatifiyle almaz. Ancak siyasi iradenin seçimler öncesinde yoğun bir baskısı söz konusu olabilir. Nitekim, TEİAŞ’ın iletim sistemi yetersizliğinden dolayı verilen ‘kısıt talimatı’ ile devreye giren santrallara fazla ödeme yapılması nedeniyle personele baskı yapıldığı ortaya çıkmıştır. İletim sistemi yetersizliğinden dolayı 2013 yılında 1.2 milyar TL, 2014 yılında da 1.3 milyar TL’lik kısıt talimatı verilmiştir. Yani iletim sistemi çalışanları ‘kısıt talimatları’ ile ‘sistem güvenliği’ arasında sıkıştırılmıştır.” şeklinde konuştu.

TEİAŞ Genel Müdürü ve bakanın açıklamalarının Türkiye’nin kurulu güç dengesinin masaya yatırılması gerektiğini anlatan Remzi Çınar, şunları söyledi: “Bir kez daha elektrik sisteminde planlamanın ne denli önemli olduğu, bir kamu hizmeti olan elektrik sisteminin amacı kar olan özel sektöre emanet edilmesinin tüm halkın zararına olduğu 10 saat süren karanlık ile ispatlanmıştır. Yapılan tartışmalarda, bu işin tek elden yönetilmesi gerektiği ve bunu da TEİAŞ’ın yaptığı gelmiştir. Evet elektrik hizmeti tek elden yürütülmelidir, bunun için zamanında TEK kurulmuştur. Ülkemizin daha büyük açmazlarda kalmaması için, üretim-iletim-dağıtım ve yeni piyasa literatürüne göre perakende satış hizmetlerinin tek elde kamuya bırakılması gerekmektedir. Acilen yeniden kamulaştırmalar yapılmalı, elektrik hizmeti siyasal, ya da ticari çıkarların ötesinde kamu yararını gözeten yapılanmaların olduğu özerk bir işleyişe teslim edilmelidir.”

BAKAN, DERHAL İSTİFA ETMELİDİR

Elektrik kesintisinin kaynağının net olarak açıklanmadığının altını çizen Başkan Remzi Çınar, sözlerini şöyle noktaladı: “Enerji Bakanı yaptığı açıklamada, yine olayın kaynağını açıklamamış; ilk hangi hattın açtığı, ilk hangi santralın devreden çıktığını, hangi santralların oluşan yükü karşılamak için neden devreye giremediği sorularını da yanıtlayamamıştır. Çöküşün nedenini açıklayamayanlar, sistemin 10 saat içinde ayağa kaldırılmasını başarı olarak sunarak, fıkra niteliğinde açıklama yapmaktadır. Nasreddin Hoca misali ‘eşeği kaybedip, bulduk’ diye seviniyorlar. Hele dünyanın 7. büyük çökmesi olarak adlandırılan 31 Mart karanlığı için, başka ülkelerde de elektrik kesintisi olduğuna ilişkin açıklamaları ‘züğürt tesellisi’ olmaktan bile uzaktır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, artık gülünç duruma düşmesine yol açan bu tür açıklamaları bir kenara bırakıp, derhal istifa etmelidir.”