Eğin’de (Erzincan-Kemaliye)Mani Yolundan Seyit Ali Parkına geldik, yanımıza gelip bizimle beraber dut yemeye başlayan Jeoloji Mühendisine hoş beşten sonra sordum.
--Mühendis bey, sizin mesleğiniz, Kemaliye İliç arası 40 km kadar, ABD ve Kanada şirketleri siyanürle altın arıyormuş, aynı zamanda siyanürlü havuzu buharlaştırıp atmosfere veriyorlarmış, bak hemen altımızdaki Fırat’a karışan Karasu nehri bile kırmızı akıyor. Boru patlamış sulara Siyanür karışmış, deniyor, sizin bu konuda bilginiz var mı? Ne düşünüyor, ne diyorsunuz?!...
--Mühendis bey, böyle bir soru beklemiyordu herhalde, şaşırdı, afalladı adeta dondu kaldı!?... Bir süre cevap veremedi!.. Cevap bekledim. Yok!... Cevap yok!...Çok şaşırdım!...Tekrar sordum:
--…..sevgili kardeşim!...Bu vatan kimin!...Bu topraklar, bu ülke kimin!...Bu vatan Türk Milleti’nin mi? Yoksa, Amerikalı, İngiliz, Kanadalı veya Fransızların mı!?...
Az önce neşeli, aktif, girişken, hoş sohbet olan adam sustu, sustu, konuşmadı!..
Bu vatan bizim demedi!...Bu ülke Türk Milletinindir demedi, diyemedi!...O an hayatımın çok nadir anlarından birini yaşadım!...Ondan daha çok ben şaşırdım!..
Yanımıza Selam vererek dimdik gelen Jeoloji Mühendisi, yanımızdan boynu bükük, ezilmiş, tükenmiş bir şekilde sessizce ayrıldı!...Ve gitti!...Şimdi, soru şu: Jeoloji Mühendisi neden böyle davrandı? Neden cevap vermedi? Üzerindeki baskının gerçek sebebi ne idi?!...
Biz Kemaliye’de 5 gün kaldık. Fırat Nehri önce toprak kırmızısı, sonra yeşile çalan bulanık bir renk, daha sonra da boz-bulanık çamur rengini aldı.
SİYANÜR ÇEVREYE YAYILDI, FIRAT’A KARIŞTI
Amerika ve Kanadalı Anagold Madencilik, maden sahasında 21.06.2022 günü 20 ton siyanür sızıntısı olduğunu doğruladı. Ve Çevre Denetim Ekipleri bölgeye sevk edilmiş ve 'en üst sınır' olan 16 Milyon 441 Bin Türk Lirası idari para cezası uygulanmıştı…(2023 yılının dokuz aylık konsolide verilerine göre SSR’nin bu yıl Türkiye’de silinen vergi borcu 7,2 milyon dolar. Bu rakam, haberin hazırlandığı dönemin kur değeriyle yaklaşık 209 milyon liraya denk geliyor.) Öte yandan, İliç’te yaşayan halk: “Burada yaşananların Çernobil'den farkı yok!...”diyor.
ERZİNCAN’ın İliç İlçesi’ndeki Avrupa’nın sayılı Türkiye’nin ise ikinci büyük altın madeni olan Çöpler Köyü’ndeki sahadan yılda 6.2 ila 6.5 ton arasında altın üretiliyor. 2010 yılından beri yürütülen çalışmalarda ise 21,5 ton altın üretimi gerçekleştirildiği bildirildi. Amerikalı şirket, Erzincan'daki altın madeni için 3 bin çalışanını Türkiye'ye getirdi. Bölgede 55 tonluk altın rezervinin olduğu biliniyor.
TONLARCA SİYANÜR PATLAYAN BORUDAN BARAJA AKIYOR
Yıllardır söz konusu madenin kapatılması için mücadele veren ve madenin olduğu köyde yaşayan çevreci Sedat Cezayirlioğlu şunları söyledi:
“Beklenen felaket Türkiye’nin Çernobil’inde yaşandı. Şu anda Fırat Nehri siyanür akıyor. Bu nehir, Keban barajını, Atatürk barajını, Karakaya barajını besliyor. Bu maden acilen kapatılmalı.”
“YILDA 11 BİN TON SİYANÜR KULLANACAK”
ÇED dosyasında yer alan bilgilere göre şirket, 10 adet buharlaştırıcı (evaportörler) inşa edecek. Bu buharlaştırıcılar ile birlikte zehir havuzunda biriken kimyasallar buharlaştırılarak atmosfere salınıyor. Dünyada ikinci bir örneği yok, burası kaçak nükleer tesisten daha tehlikeli” dedi.
"Bölgede kuş ölümleri ile gündeme gelen olayda yalnızca kuşların değil insan ölümleri ve sakat doğumları da gerçekleşiyor. Havuzdan su içen kuşlar tekrar uçamıyor.
Şirketin ÇED raporlarına göre 38 kimyasal madde kullanılıyor. Bunlardan 23’ünün ise kansere neden olduğu biliniyor. ".. tesisin yanı başındaki Sabırlı Köyü'nde yaşayan Fatma Tiftik'in 14 Eylül 2020 tarihindeki ölüm nedeninin ‘siyanür zehirlenmesi’ olduğunun tıbbi kayıtlara geçmesiyle ortaya çıkmıştır.” Sedat Cezayirlioğlu, gelişmeleri, ikinci bir "Çernobil vakası" olarak değerlendirdi.
ALTIN MADENİ FAY HATTI ÜSTÜNDE BULUNUYOR
Altın madeni aktif olan Yedisu fayı üzerinde bulunuyor. Cezayirlioğlu'nun avukatı İsmail Hakkı Atal, “Atık havuzunu büyütmek istiyorlar. Biraz ilerisinde Fırat Nehri var. 197 futbol sahası büyüklüğündeki bu atık havuzu, 600 futbol sahası büyüklüğüne çıkarılmak isteniyor. Burada meydana gelebilecek herhangi bir deprem sonrasında buradaki siyanürlü, sülfürik asit, içinde yüzlerce zehirli kimyasal toksik madde barındıran sülfürik asit bileşikleri tüm Türkiye’yi zehirleyebilir. Aşağıdaki Fırat Nehri ile Harran Ovası sulanıyor. Keban Barajı’nın suyu buradan gidiyor" dedi.
Cezayirlioğlu ise bilim insanları tarafından buradaki olası depreme ilişkin “Türkiye’nin tarımını ilelebet unutun” uyarısı yapıldığına dikkat çekti.
'ŞİRKET KÖYDE 12 MİLYON DAĞITTI'
Şirketin köyde 12 milyon lira para dağıttığını dile getiren Cezayirlioğlu, "Şirketin para karşılığında köylülerden maden faaliyeti boyunca çalışmaya muhalefet edilmemesi, dava açılmaması için teminat aldı. Köylülerin çocuklarını 13-14 bin lira maaşla işe alıp sözleşme imzalattı. Herkes buna razı geldi" şeklinde konuştu.
Ayrıca şirket İliç, Çöpler ve civar köylerden yüzlerce kişiyi Amerika’ya götürüp gezdirmiş, yedirmiş içirmiş.
6 MİLYAR DOLAR KAZAN, 117 MİLYON DOLAR VERGİ ÖDE!?...
Şirketin çıkardığı altından kazandığı paranın 6 milyar dolar civarında olduğunu belirten Sedat Cezayirlioğlu, buradan devlete verilecek paranın ise yalnızca 197 milyon dolar olduğunu, devletin yüzde 40 vergi indirimi sonucunda alacağı paranın 117 milyon dolar olacağını, bu noktada sürdürülen madencilik faaliyetinin kamu yararına olmadığını vurguladı. Kâr Amerikalı, Kanadalı ve Çalıklara zehir, zarar, ziyan, ölüm, sakat doğumlar Türk milletine….
İŞTE GERÇEK!?
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "15.02.2019 tarihinde bir önergeye verdiği cevapta, Türkiye’de 118 yabancı firmaya ait 593 maden ruhsatı bulunduğunu bildirdi."
“Yabancı şirketlerin sayısı 1999’da 4.050, 2002’de 5.443, 2003’te 6.534 olan yabancı şirket sayısı, iki yıl sonra 2005 yılında 10.273’e, 2008 yılında 19.093’e, 2011 yılında 29.244’e ve 2016 yılında 53.156’ya ve 2020 yılı sonunda da 73.679’a yükseldi. Diğer bir deyişle, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye ekonomisindeki rolü ve etkisi, özellikle son yıllarda katlanarak arttı.”
Rakamlar 2020 yılının sonuna ait…Son 20 ayda kurulan yabancı şirket sayıları da dikkate alınırsa her ilimiz için var olan yabancı şirket sayısı 1000 olur. Yabancılar vatan topraklarını örümcek ağı gibi sarmış!... İyi de bizim şirketler, firmalar, bizim iş adamları nerede ne yapıyorlar. Tabii onlara da bizim diyebiliyorsak!...
Ormanları kesiyor, milyonlarca ton taş-toprağı binlerce ton dinamitle doğanın bağrından söküp alıyor, un-ufak ediyor, dünyanın en zehirli kimyasallarıyla eritiyor-parçalıyor, insanlar, hayvanlar, bitkiler, atmosfer ölüyor, öldürülüyor!...Havadan, karadan ve denizden gezin Anadolu’yu ormanlar, dağlar, yaylalar, ırmaklar, nehirler, çaylar, deniz kıyıları yabancı ve yerli yamyamlar tarafından yağma edilip, talan ediliyor!...
O zaman, BU VATAN KİMİN?
Ardına bakmadan yollara düşen,/ Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan,/ Huduttan hududa yol bulup koşan,/ Cepheden cepheyi soranlarındır.
İleri atılıp sellercesine / Göğsünden vurulup tam ercesine,/ Bir gül bahçesine girercesine / Şu kara toprağa girenlerindir.
Tarihin dilinden düşmez bu destan,/ Nehirler gazidir, dağlar kahraman,/ Her taşı yakut olan bu vatan /Can verme sırrına erenlerindir.
Mehmet Akif’te diyor ki:
Sâhipsiz olan memleketin batması haktır;
Sen sâhip olursan bu vatan batmayacaktır.
Aziz Millet Evladı!...Bu mesele gerçekten çok ciddi ve önemlidir. Bu mesele gerçek anlamda TÜRK MİLLETİNİN VARLIK VE BEKA DAVASIDIR.
20 Ağustos 2022
Ali Osman TÜRKMEN - Eğitimci-Araştırmacı
KAYNAKLAR: 1-Ekoloji Birliği Haberler, 24.06.2020, 2-gazetevatan,27.06.2022, 3-Gazete Duvar, Osman Çaklı, 8.12.2020, 4-Sputnik Türkiye, 15.02.2019, 5-TGRT Haber, 27. 06. 2022, 6-DHA, Recep Demirci, 12.05.2014, 7-En Son Haber, 30.07.2019, 8-OdaTv, 16 Aralık 2020, 9-Haberler. Com, Tamer Arda Erşin, 09. 07.2022, 10-Tekgıda-İş Sendika Akademisi, 28 Haziran 2021
