AYM, 12 yıl 5 ay 13 gün süren alacak davası için 15 bin lira tazminata hükmetti

Anayasa Mahkemesi (AYM), bir kişinin, işveren aleyhine açtığı alacak davasının yaklaşık 13 yıl sürmesini anayasaya aykırı buldu. İşçiye 15 bin 150 lira manevi tazminat ödenmesine hükmeden yüksek mahkeme, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine dikkat çekti.

Muğla'nın Dalaman ilçesinde bir turizm firmasında çalışan M.A.'ın iş akdi, 13 Aralık 2000 tarihinde işveren tarafından feshedildi. M.A., turizm firması aleyhine Dalaman Asliye Hukuk Mahkemesi'nde (İş mahkemesi sıfatıyla) dava açtı, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin alacağının tahsilini talep etti. Davalı şirket ise davanın reddini talep edip karşı dava açtı. Şirket avukatı, davacının iş akdinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı hareket etmesi nedeniyle feshedildiğini ileri sürdü, 225 bin lira maddi, 5 bin lira manevi tazminat ödenmesini talep etti.

Dalaman Asliye Hukuk Mahkemesi, 25 Aralık 2003 tarihinde davanın kısmen kabulüne karar verdi. Temyiz üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, yerel mahkeme karanını bozdu. Yargıtay'ın bozma kararına uyan mahkeme, 31 Mart 2009'da, davanın kısmen kabulüne karar verdi. İkinci kez temyiz edilen yerel mahkeme kararını Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 30 Aralık 2010'da ikinci kez bozdu.

Dalaman Asliye Hukuk Mahkemesi bozma kararına uyarak yaptığı yeni yargılama sonunda 7 Haziran 2011'de asıl davanın ve karşı davanın kısmen kabulüne karar verdi. Tarafların temyiz etmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 3 Temmuz 2012'de verdiği kararla yerel mahkemenin hükmünü bozdu. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, tarafların karar düzeltme istemi üzerine 19 Mart 2013'te karar düzeltme dilekçelerinin reddine karar verdi. Yargılama sürecinde Dalaman Adliyesi kapatılınca dava dosyası Ortaca Asliye Hukuk Mahkemesi'ne devredildi. Mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına uyarak, 5 Haziran 2013'te asıl ve karşı davanın kısmen kabulüne, 425,38 liralık yıllık izin ücreti, 327,89 lira fazla mesai ücreti, 151,06 lira genel tatil ücreti ile 300 lira hafta tatili ücretinin davalıdan tahsiline hükmetti. Mahkeme yargılama gideri ve vekalet ücreti hakkında bozma öncesi karar verilmiş olması ve bu hususun bozmaya konu edilmemesi nedeniyle bu konuda karar verilmesine yer olmadığına kesin olarak hükmetti. Gerekçeli karar 12 Temmuz 2013 tarihinde M.A.'a tebliğ edildi. Karar, taraflarca temyiz edilmeyince yerel mahkemenin kararı kesinlik kazandı.

ALACAK DAVASI TAM 12 YIL 5 AY 13 GÜN SÜRDÜ

İşten haksız şekilde çıkarıldığını belirten M.A., 5 Ağustos 2013'te AYM'e bireysel başvuruda bulundu, makul sürede yargılama yapılmadığını belirterek tazminat talep etti. Yüksek mahkeme raportörü tarafından hazırlanan raporda; "Başvurucunun tarafı olduğu uyuşmazlığa ilişkin on iki yıl beş ay on üç gün devam eden yargılama süresi nazara alındığında, yargılama faaliyetinin uzunluğu sebebiyle, yalnızca ihlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucuya net 15 bin 150 lira manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir. Başvurucu tarafından maddi tazminat talebinde bulunulmuş olmakla beraber, tespit edilen ihlal ile iddia edilen maddi zarar arasında illiyet bağı bulunmadığı anlaşıldığından, başvurucunun maddi tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir." denildi.

Raportörün hazırladığı raporu inceleyen AYM, kararını açıkladı. AYM, Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ilhal edildiğine hükmetti. AYM, M.A.'a net 15 bin 150 lira manevi tazminat ödenmesine karar verdi.