Çünkü Azerbaycan ilk günden beri doğru bir strateji izliyor, çok dikkatli davranıyor, çatışmaların Ermenistan topraklarına kaynamasına özen gösteriyordu.
Bunun sonucu olarak Erivan’ının Rusya’dan iki ülke arasındaki İkili Güvenlik Anlaşması’nı uygulamaya koyup çatışmalara müdahale etme talebi * Putin tarafından “savaşın Ermenistan topraklarında yapılmadı “gerekçesiyle geri çevrilmişti* .
*Şimdi Dağlık Karabağ ‘ın kalbi olduğu belirtilen Şuşa’nın işgalden kurtarılması, harekatın bölgenin en büyük kenti Hankkendi yönünde gelişmeye başladığı sırada bu olayın meydana gelmiş olması büyük talihsizliktir . *
Azerbaycan yönetimi ve ordusu hiç gereği yokken bu yanlışı niye yapsın? Siyasi, askeri, hukuki ve psikolojik bütün dengeler lehinde cephede , kontrolü elinde tutuyor ; bölgenin yol güzergahına hakim olduğundan , hala direnmeye çalışan Ermeni birliklerine lojistik destek destek yapılmasını engelleyip onları aç bırakarak teslime zorlayabilir. Savaşı tarihi bir zaferle sonuçlandıracak noktaya geldiği sırada Azerbaycan ‘nın Rusya’ya “ şayet isterse “ pozisyonunu değiştireceği bir fırsatı vermesi için akıl tutulmasına uğramış olması gerekir. Böyle ironik bir durum var mı , “yok” !
Diğer yandan Kremlin şu sırada bu savaşı sonlandırıp mümkün olursa barış , bu olamazsa veya gecikirse “ kalıcı bir ateşkes” yapılması için Ankara ile Soçi benzeri bir işbirliği yapmak için örtülü diplomasi yöntemiyle görüşmelere başlamış durumda. Ancak Azebaycan ordusunun kısa sürede Hankenti ve çevresine ulaşması durumunda Cumhurbaşkanı Aliyev’in belirttiği gibi masada konuşulacak pek bir şey kalmayacak . Kozların ağırlıklı olarak Ankara ve Bakü’nün yani Türk tarafının ekine geçmesini ne Moskova ne de Erivan istemez.
Helikopteri ‘nin düşürülmesiyle Rusya insiyatifi beş yıl önce Türkiye ‘nin uçağını düşürmesine benzer “ mağdur taraf” rolüne girmiş durumda . Gerçi Azerbaycan erken davrandı; olayın istenmeyen bir kaza olduğunu belirterek Rusya’dan resmen özür diledi. Rusya bunu yeterli görüp kapatmayı tercih edecek mi ? Başka bir hesabı yoksa bunu yapabilir; diplomatik kanallardan yürütülen temasları sürdürür , Türkiye ile işbirliği halinde Kafkasya’da kalıcı bir barışın temellerini atmaya çalışır.
Aksi takdirde olayı büyütür, Azerbaycan’ın nihai zaferinin bölgede ikiyüz yıldır sürüp gelen hakimiyetinin zedelenmesine yol açmasını önleyecek , gücün kendisinde olduğunu gösterecek bazı fiili adımlar atmaya başlar. Ancak bunu yapması durumunda topraklarındaki işgali kaldırma aşamasına gelmiş olan, zaferin coşkusuyla özgüveni zirve yapan , Türkiye ile her türlü dayanışmayı yapmakta olan Azerbaycan boyun eğmeyeceğinden gerginlik hızla tırmanır, küresel bir krize dönüşür. Kremlin sadece Azerbaycan ile değil bazı stratejik konularda işbirliği halinde olduğu Tüfkiye’yi de karşısına almış olur.
Dileriz Moskova serinkanlı ve rasyonel davranır , kendisine de pahalıya mal olacak bir yanlıştan kaçınır. Ancak Azebaycan’ nı lensidir açısından olayın peşini bırakmaması, derhal geniş bir soruşturma açarak 45 hüngür yapılmayan bir yanlışa bugün kim yahut kimler tarafından yspılfığını, ateş emrini hangi komutanın verdiğini ortaya çıkarması gerekiyor . Komplo teorilerini ben de genellikle abartılı bulurum, katılmam Ama cephede yenildiği artık açık olan düşmanın, can havliyle hey türlü hile yoluna başvurabileceğini unutmamak gerekir .Savaşlar sadece cephede cereyanı etmiyor ; casusluklar , şantaj ve tehditler , parasal faktörler tarih boyunca dıkça başvurulan yöntemlerdir.
Azerbaycan ordusunun cephede kazanmakta olduğu tarihi zaferi gölge düşürmeye yönelik tuzaklarıın olabileceği mutlaka dikkate alınmalı , varsa açığa çıkarılmalıdır.
Nuri GÜRGÜR
Nuri GÜRGÜR
Editör: TE Bilisim
