Bin yıllık Mervani Mescidi ‘sergi salonu’na dönüştürülüyor

Diyarbakır’da 1930 yılında ibadete kapatılan tarihi Mervani Mescidi, şimdi de sergi salonuna dönüştürülüyor. Yıllardır kurs, teşhir salonu ve atölye olarak kullanılan Diyarbakır surlarındaki tarihi Mervani Mescidi’nin İslam eserleri sergisine dönüştürülmek istenmesine tepkiler geldi. Diyarbakır’ın manevi değerleri üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Haspolat, “Diyarbakır surlarındaki tek mescit, Mervani Mescidi’dir. Sergi salonu yapılması başta kamu vicdanını sonra o mescidi yapanların ruhlarını yaralayacaktır.” dedi.

    Diyarbakır Valiliğ,i 'Dağkapı Burçlarının Onarımı ve İşlevlendirilmesi' projesi kapsamında Mervani Mescidi’nin de bulunduğu burçlara restore etmeye başladı. Diyarbakır’ın ‘kültürel mirası’nın korunması ve turizme açılması amacıyla yürütülen projenin finansını Karacadağ Kalkınma Ajansı Turizm Mali Destek Programı kapsamında karşılıyor. Diyarbakır Valiliği tarafından proje ile ilgili yapılan açıklamada Dağkapı Burcu'nun restorasyondan sonra bir bölümünün tanıtım bürosu, diğer bölümlerinin ise geleneksel el sanatları satış merkezi ve sergi salonu olarak faaliyet göstereceği belirtilmişti. Bunun üzerine Diyarbakır Valiliği'ne başvuran Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kenan Haspolat, tarihi yapının aslına uygun olarak mescit yapılmasını istedi. Valilik ise Haspolat’ın dilekçesini Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile Diyarbakır Müftülüğüne gönderdi. Diyarbakır Müftülüğü tarafından Haspolat’a verilen cevapta, “Dağkapı Burcu’ndaki Mervani Mescidi’nde yapılan incelemede mescidin halen İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce restorasyon çalışmasının devam ettiği, mescidin ilçe müftülüğümüze devri yapıldığı taktirde din görevlisi verilebileceği” denildi.

    KAYKAMAKAMLIK MESCİDİN DEVRİNİ İSTEDİ

    Haspolat, mescidin bulunduğu Sur ilçesindeki kaymakamlığı da başvurarak tarihi mescidin sergi salonu olarak değil geçmişte olduğu gibi mescit olarak kullanılmasını talep etti. Sur Kaymakamlığı'nın Haspolat’a verdiği cevapta mescitte inceleme yaptıklarını ve mescit olarak kullanılabileceği belirtildi. Kaymakamlık şöyle cevap verdi: “Mervani Mescidi’nin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından müftülüğümüze tahsisi yapıldığı takdirde mescide ait ‘Cami Bilgi Formu’ düzenlenerek kayıt altına alındıktan sonra müftülüğümüz tarafından imam-hatip verilecektir.”

    Haspolat, Mervani Mescidi’nin Mervaniler tarafından Diyarbakır surlarındaki burca yaptırıldığını belirterek, “Mescit 1056 yılında Mervaoğlu Ebû Nasr Ahmed tarafından yaptırılmıştır. Üzerinde ise kabartmalarla ‘Allah’ın mescidlerini, ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namaz kılan, zekât veren ve Allah’tan başkasından korkmayanlar doldurur.’ yazılmıştır.” dedi. Mescidin hemen yanında Diyarbakır’ı fethederken şehit olan sahabelerin yattığını anlatan Haspolat, böyle manevi bir yapının 83 yıl sonra kurtarılması gerektiğini kaydetti.

    Diyarbakır’da Cumhuriyet döneminde satılan, kapatılan ve yıktırılan yapılardan biri olan Mervani Mescidi, 87 burçtan biri olan Dağkapı Burcu’nda bulunuyor. 1930 yılından beri ibadete kapalı olan mescid, geçtiğimiz aya kadar birinci katı sanat galerisi, ikinci katı ise meslek edindirme kursu olarak kullanılıyordu.