Türkiye genelinde aynı adı taşıyan 9 tane Ayasofya’nın hepsi de şimdi cami olarak hizmet veriyor. İstanbul’daki Ayasofya’nın Türkiye genelinde aynı adı taşıyan 8 küçük kardeşi var. Bu camilerin biri yine İstanbul’da. Diğerleri Edirne, Kırklareli, İznik, Bitlis, Gümüşhane, Zonguldak ve Trabzon’da bulunuyor. Küçük Ayasofya, İznik Ayasofya, Vize Ayasofya ve Trabzon Ayasofya geçtiğimiz yıllarda ardı ardına ibadete açıldı. İşte Türkiye’deki Ayasofya’lar.

1- AYASOFYA (İSTANBUL): Bizans İmparatoru I. Jüstinyen tarafından MS 532-537 yılları arasında tarihi yarımadadaki eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bazilika planlı bir patrik katedrali. 1453 yılında İstanbul’un fethinden sonra, Fatih Sultan Mehmed tarafından camiye dönüştürüldü. 1934’te müzeye çevrilen bina 10 Temmuz 2020’de yeniden cami oldu.

2- KÜÇÜK AYASOFYA (İSTANBUL): Küçük Ayasofya Mahallesi’nde, demiryolunun kenarında bulunuyor. İmparator Justinianos tarafından 536’da inşa ettirilen yapı, 15. yüzyılda II. Bayezid döneminde camiye dönüştürüldü.

3- EDİRNE AYASOFYASI: Enez’in Osmanlılar’ca alınmasının ardından buradaki Ayasofya Kilisesi, Fatih Sultan Mehmed tarafından camiye çevrildi. 1962’ye kadar cami olarak kullanılan yapının çatısı ve bazı duvarları 1965 depreminde çöktü. Cami olarak kullanıma devam edecek mabedin onarım çalışmalarında sona gelindi.

4- GAZİ SÜLEYMAN PAŞA CAMİİ (KIRKLARELİ): Kırklareli’nin Vize ilçesindeki Küçük Ayasofya ya da Gazi Süleyman Paşa Camii olarak bilinen yapı. İlk kez 19. yüzyıla ait belgelerde Ayasofya Camii olarak anılan yapının Doğu Roma dönemindeki adı ise tam olarak bilinmiyor.

5- TRABZON AYASOFYASI: Trabzon’un Fatih Mahallesi’ndeki Ayasofya, 1584’te dönemin Anadolu Beylerbeyi Kürd Ali Bey tarafından camiye dönüştürüldü. Daha sonra müzeye çevrilen Ayasofya 2013 yılında yeniden cemaatine kavuştu.

6- KABAKÖY AYASOFYASI (GÜMÜŞHANE): Gümüşhane’de Kabaköy bölgesinin Doğu Roma döneminde önemli bir yerleşim olduğu, oradaki Ayasofya’nın 10. yüzyılda inşa edildiği ve episkoposluk merkezi olarak kullanıldığı biliniyor. Yapı 1869’da camiye dönüştürüldü.

7- ORTA CAMİİ (ZONGULDAK): Ereğli’de 5. yüzyılda inşa edilmiş Ayasofya’nın, bölgenin fethi sonrası Osmanlı padişahı Orhan Gazi tarafından camiye çevrildiği sanılıyor. Mabed, günümüzde Orta Camii adıyla hizmet veriyor.

8- ÇEKMECE AYASOFYASI (BİTLİS): 6. yüzyılda Tatvan’ın Çekmece (Şamiran) köyünde inşa edilen Ayasofya, yakın zamanda restore edilerek camiye dönüştürüldü.

9- İZNİK AYASOFYASI: İznik’in en önemli tarihi yapısı Ayasofya, MS 325 tarihindeki ünlü İznik Konsili toplantısına ev sahipliği yapmasıyla dünyaca ünlü bir yapı. İnşa tarihi net olmasa da 8. yüzyılda onarıldığı, 1065 depreminde yıkılınca zemini yükseltilerek yeniden ayağa kaldırıldığı biliniyor. 1331’de İznik’i fetheden Orhan Gazi tarafından camiye çevrildi. 1960’ta müzeye dönüştürülen yapı, 6 Kasım 2011’de tekrar cami olarak kullanılmaya başlandı.

Ey Gümüşhane siyasetçileri! Ey Gümüşhane bürokratları! Ey Kürtün halkı! Ey Gümüşhane siyasetçileri! Ey Gümüşhane bürokratları! Ey Kürtün halkı!

Editör: TE Bilisim