Ey Gümüşhane siyasetçileri! Ey Gümüşhane bürokratları! Ey Kürtün halkı! Ey Gümüşhane siyasetçileri! Ey Gümüşhane bürokratları! Ey Kürtün halkı!
Samsun’da, özellikle kış aylarında birlik ve beraberliğin pekişmesini sağlamak amacıyla geleneksel olarak yapılan 'Kaz Tirit' geceleri, Güneydoğu'nun çiğ köfteli sıra gecelerine rakip oldu.

Samsun genelinde başta Kavak, Havza, Terme ve Vezirköprü olmak üzere tüm ilçelerde kaz yetiştiriciliği yapılırken, bu kazlar genelde aile içi tüketimde kullanılıyor. Vezirköprü’nün Çekalan köylüleri, kaz tirit yemeğini, evlerinin dışında tatmak isteyen şehirliler için köy evinde yapmaya başladı. Köylüler, hem köylerini tanıtıyor hem cami yararına yardım topluyor, en önemlisi iki asırlık geleneklerini devam ettiriyor.

ASMA TİRİT HEM GÖZE HEM MİDEYE HİTAP EDİYOR

Tirit yemeğinin yapılışında ilçeler arasında az da olsa farklılıklar bulunduğunu söyleyen Çekalan Köyü Camii Yaptırma ve Yaşatma Derneği Başkan Yardımcısı Osman Turan, Kavak ilçesinde tiritin, daha çok 'Kaz Batırması' adıyla bilindiğini kaydetti. Turan, “Burada tirit yapımında kullanılacak kazlar, kesimden yaklaşık bir hafta öncesinden besiye alınmakta ve ardından kesilmektedir. Tüyleri el ile yolunduktan sonra iç organları çıkarılmakta ve bütün halinde haşlama yöntemiyle pişirilmektedir. Pişirilen etler, kaz yağı ile yapılan bulgur pilavının üzerine konulmakta ve kaz yağı ile ıslatılan yufkalara sarılarak dürüm şeklinde tüketilmektedir. Vezirköprü ilçesinde ise Kavak ilçesinden farklı olarak pişirme işlemi kızartma şeklinde yapılmaktadır. Yolunan kazlar, boyunlarından iple bağlanarak ateşin önüne asılmaktadır. Bu nedenle Vezirköprü ilçesinde tirit yemeği, kaz asma olarak da bilinmektedir. Kızartma sırasında, kazlardan akan yağlar alt kısma konan tepside toplanmaktadır. Bu yağların bir kısmı tirit yemeğinin bulgur pilavı kısmında kullanılmakta ve kızartılmış kaz etleri parçalanarak pilavın üzerine konulmaktadır. Bu şekilde yapılan tirit, kaz yağı ile ıslatılan yufkalarla servis edilmektedir. Yanında da içecek olarak genellikle pekmez, ekşi çalkaması olarak ifade edilen meyve suyu veya hoşaf tüketilmektedir.” dedi.

TİRİT GECELERİ SIRA GECELERİNE RAKİP OLACAK

Samsunluların kış aylarında vazgeçilmezi olan kaz tiriti için türkü besteleyen Vezirköprü Geleneksel THM Mahalli Sanatçısı Mümin Üstün, kalabalık ortamlarda yenilen tirit yemeğinin eskiden köylerde akrabalar arasındaki birliktelik ve kaynaşmaya vesile olduğunu kaydetti.

Günümüzde ise dernekler gibi sivil toplum kuruluşlarının üyelerini bir araya getirme ve yardımlaşma duygusunu artırmada tiritin öneminin büyük olduğunu belirten Mümin Üstün, “Bu kadar önemli bir vazife yapan kaz tirit yemeğine, ben de içimden geldiği gibi bir türkü besteledim. Daha önce de ilçemizin yine en meşhur ürünü olan semaver çiftetellisini bestelemiştim. Artık tirit yemek için bir araya geldiğimizde, kaz ateşte yavaş yavaş pişerken bizler de sazımızı elimize alıp hep birlikte tirit türküsü başta olmak üzere, misafirlerimizle birlikte yöresel türkülerimizi söylüyoruz.” diye konuştu. Tirit gecesinde misafirlerinin odun ateşinde yavaş yavaş pişen asma kaz ile söylenen türkülerle ruhlarına, pilavla yenilen kaz ile de midelerine bayram yaptırdıklarını hatırlatan Üstün, tirit gecesini yaşamak isteyenleri Çekalan köyüne davet etti.

DOKTORLAR TİRİT GECESİNDE STRES ATTI

Samsun merkezde görev yapan ve kendisini ziyarete gelen doktor arkadaşlarını tirit gecesinde ağırladığını belirten Dr. Mustafa Alimoğlu, Vezirköprü asma kaz tiritinin ününün, ilçenin, hatta ilin dışına kadar yayıldığını belirtti. İlçede görev yapan devlet memurlarının, kaz tiriti yedirme bahanesiyle ilçe dışındaki arkadaş, akraba ve dostlarını davet ettiğini, bu sayede bağların güçlendiğini vurgulayan Alimoğlu, “Bu tür geleneklerin yaygınlaşarak devam etmesi, unutulmaması için ilçe halkı kadar ilçe dışından gelenlerin de çaba göstermesi gerekiyor. Ben senede birkaç kez dostlarımı buraya tirit yemeye davet ediyorum. Tirit bahanesiyle dostlarımızla bir araya geliyoruz. Buradaki ortam, birlik ve beraberlik açısından meşhur sıra gecelerini aratmayacak konuma geldi.” diye konuştu.

Editör: TE Bilisim