Bu reçeteler, modelin kuramcısı Atatürk tarafından denenerek hazırlanmıştır. Atatürk bu ekonomik modeli sayesinde önce çok kötü ekonomik koşullarda bir kurtuluş savaşı kazanmış, sonra Osmanlı’dan kalan borç yükü altında ezilmeden yeni bir devlet kurmuş ve son olarak da bu devletin 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nden Devletçilik İlkesi uygulamalarıyla güçlenerek çıkmasını sağlamıştır.
Bu nedenle Kemalist Ekonomi Modeli dünyadaki ezilen, sömürülen mazlum milletlerin hala tek kurtuluş reçetesidir.
Kemalist Ekonomi Modeli, dış borçlanmaya temkinli yaklaşan, kendi ekonomik kurallarını kendisi belirleyen, yerli üretimi ve ihracatı artırmayı amaçlayan, özel teşebbüsü-sermayedarı dışlamayan, ama buna karşılık temel ekonomik yatırımlarda devletçi kalkınmayı öngören, bağımsız ve ulusal bir ekonomiyi amaçlayan demokratik ve halkçı bir modeldir.
Genç Cumhuriyet’in ekonomide yarattığı mucizeyi görmezden gelerek, başta Atatürk olmak üzere bu modeli geliştirip uygulayan kadroları, ‘’Bunların memlekette dikili bir ağacı bile yok!’’ diye eleştirenler yalan söylemektedirler.
Şimdi gelin Kemalist Ekonomi Modeli’nin uygulamalarını, başka bir ifadeyle Cumhuriyet’in dikili ağaçlarını görelim: gerçi o ağaçların çoğu bugün yok! Söküldüler!...
• İş Bankası kurulmuştur.
• Türkiye Sanayi ve Madenler Bankası kurulmuştur.
• Devlet Sanayi Ofisi kurulmuştur.
• Türkiye Sanayi ve Kredi Bankası kurulmuştur.
• Yabancıların elindeki Reji İdaresi alınmıştır.
• Barut ve Patlayıcı Maddeler Tekeli kurulmuştur.
• İspirto ve Alkollü İçkiler Tekeli kurulmuştur.
• Yabancıların elindeki demiryolları satın alınarak millileştirilmiştir.
• Devlet Demiryolları ve limanları Genel İdaresi kurulmuştur.
• Tramvay yabancılardan alınmıştır.
• Devlet Hava Yolları kurulmuştur.
• Tünel yabancılardan alınmıştır.
• Kömür işletmeleri yabancılardan alınmıştır.
• Telefon şirketleri yabancılardan alınmıştır.
• Ziraat Bankası geliştirilmiştir.
• Emlak ve Eytam Bankası kurulmuştur.( ipotek karşılığı konut kredisi verilmek için)
• Ticaret ve Sanayi odalarına yasal nitelik kazandırılmıştır.
• "Gümrük Tarife Kanunu" yürürlüğe girmiştir.
• Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsaları yasası çıkarılmıştır.
• Türkiye Merkez Bankası kurulmuştur.
• I. Beş Yıllık Sanayi Planı uygulamaya konulmuştur.
• Aşar Vergisi kaldırılmıştır.
• Yüksek İktisat Meclisi kurulmuştur.
• Türkiye’nin çeşitli yerlerinde 16 büyük fabrika kurulmuştur.
• Sümerbank kurulmuştur.
• Etibank kurulmuştur.
• Denizbank kurulmuştur.
• Halk Bankası kurulmuştur.
• Devlet Ziraat İşletmeleri kurumu kurulmuştur.
• Zirai Kredi Birlikleri kurulmuştur.
• Ziraat Okulları kurulmuştur.
• Zirai Kredi Kooperatifleri kurulmuştur.
• Yüksek Ziraat Enstitüsü kurulmuştur.
• İpekböcekçiliği Enstitüsü ve İpekböcekçiliği Okulları kurulmuştur.
• Tohum Islah İstasyonları kurulmuştur.Örnek Çiftlikler kurulmuştur.
• "Hayvanları İyileştirme Kanunu" çıkarılmıştır.
• Yonca Tohumu Temizleme Kurumu kurulmuştur.
• "Kabotaj Kanunu" kabul edilmiştir.
• "Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu" çıkarılmıştır.
• Elektrik İşleri Etüd İdaresi kurulmuştur.
• Devlet İstatistik Umum Müdürlüğü kurulmuştur.
• Merkez Hıfzısıhha Enstitüsü kurulmuştur.
• Ankara Türk Sigorta A.Ş. kurulmuştur.
• Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi kurulmuştur.
Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın hemen ardından 17 Şubat 1923’teki İzmir İktisat Kongresi’yle Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını başlatmıştır. 1925’te Aşar Vergisi’nin kaldırılması, 1927’de ‘’Teşvik-i Sanayi Kanunu’’nun kabulü ve 1929’da gümrük tarifelerinin kontrolüyle canlanan ekonomi, 1933’teki I. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nın ardından başlayan ağır sanayi hamlesiyle dosta düşmana parmak ısırtacak bir başarı elde etmiştir.
Bahtiyar Aydın
Bahtiyar Aydın
Kaynak: Sinan Meydan, Akl-ı Kemal 3. Cilt sayfa 153-159,
Şevket Süreyya, İkinci Adam c. 1. Sayfa 344
Stanford J.Shav-Ezel Kural Shav, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, C.2 s. 467.
Editör: TE Bilisim
