SINAV KAYGISI
"Sınav kaygısı, sınav öncesinde öğrenilen bilginin, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan, yoğun kaygı, endişe ve korku duygularının birarada yaşanması durumudur. Normal olarak her insan, çeşitli durumlarda bu duyguları yaşıyor ancak henüz gelişimleri devam eden çocuk ve gençlerde, kolaylıkla başa çıkamayacakları bir hal alabiliyor. Sınav kaygısı, değişik psikolojik ve fiziksel durumlara yol açabilir ve bu durumda bireyin performansını yeterince sergileyememesine neden olur. Duygusal yönden panik hissi, sinirli olma, ağlama, aşırı engellenmişlik hissi, şaşkınlık, unutkanlık, fiziksel yönden ise kalp atışlarının hızlanması, mide bulantısı, titreme, kasılma, baş ağrısı veya aşırı terleme şeklinde belirtiler gözlenir.
SINAV KAYGISININ SEBEPLERİ
Öğrencinin sınava yeterince hazırlanmadığına veya bilgisinin yeterliliğine inanmaması, aile ve çevre sorunları, duygusal sorunlar, dikkat eksikliği-hiperaktivite, öğrenme bozuklukları, motivasyon sorunları gibi. Öğrencinin ailesinin veya yakın çevresinin kendiyle ilgili olan beklentilerini karşılayamayacağını düşünüp endişelenmesi. Tek bir sınavın etkisini gözünde gerektiğinden fazla büyütüp sonucunu doğrudan kariyerine veya yaşamdaki başarılarına bağlaması. Bazı öğrencilerin, yeteneklerini bir kenara bırakıp kendilerine duydukları güvenle aldıkları puanların doğru orantılı olması. Bu derece önem verilen ve olduğundan fazla anlamlar yüklenen sınav olgusunun, büyük kaygılara sebep olması mümkündür. Bu durumun daha az etkili olması için bazı yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar, sınav öncesi ve sınav sırasında kullanılanlar olarak ayrılabilir.
SINAVDAN ÖNCE YAPILABİLECEKLER
- Sınav kaygısını azaltmanın en temel yolu, bilgi eksikliğini asgariye indirmek ve konulara olabildiğince hakim olmaktır.
- Kısa süre kaldığından bütün konuların tekrarını bu hafta ve üst üste yapmak, bilgi depolamak yerine yoğun kaygılara sebep olabilir.
- Öğrenci, bir sınavın önemini gözünde çok fazla büyüttüğü zaman bu durum kaygısını daha da yükseltecektir. Hayatta seçenekler olduğunu unutmaması önemli.
- Kendilik değerinizin ölçüsü, yaptığınız 'doğru netler' değildir. Kim olduğumuza dair tanımlamalarımızı çok daha geniş bir açıdan bakarak yapmak çok önemlidir. Bu yüzden sahip olduğunuz diğer rollerinizi de düşünmeye çalışın. Kendinizi sadece öğrenci olarak düşünmek yerine, aynı zamanda ailenizin erkek/kız çocuğu, arkadaş, müzisyen, sporcu vs. rollerinizi de düşünün.
- Sınavla ilgisi olmayan düşüncelerden uzak durulmaya çalışılması önemlidir. Öğrencinin, 'Ben bunu yapamam', 'Bu sınavı geçemeyeceğim', 'Sınavlarda hiçbir zaman başarılı olamadım' gibi konuşmalarının farkına varması ve bunların yerine daha pozitif, kendisini destekleyecek ifadeler düşünmesinde fayda var. Örneğin, 'Bu sınava çok iyi hazırlandım', 'Yapabileceğimin en iyisini yaptım' gibi düşünceler kaygıyı azaltacaktır.
SINAV SIRASINDA YAPILABİLECEKLER
- Bedeninizin gevşemesine izin verin. Kollarınızı iki tarafa doğru açın, gözlerinizi kapatın ve zihninizi olabildiğince boşaltın.
- Başınızdan başlamak üzere öncelikle alın ve kafatası bölgesindeki kaslarınızın, yaklaşık 10 saniye boyunca iyice gerilmesini sağlayın. Daha sonra bu kaslarınızı tamamen gevşetin. İki durum arasındaki farkı düşünün ve bu kaslarınızın daha da fazla gevşemesine konsantre olun.
- Yaklaşık 30 saniyeden sonra aynı hareketleri, yüzünüzdeki, boynunuzdaki, kollarınızdaki, göğsünüzdeki, kısaca ayak parmaklarınıza kadar olan bütün kaslar için tekrarlayın.
- Gevşemeye devam ederken kendinizi en gergin ve kaygılı hissettiğiniz durumları gözünüzde canlandırın. Kaygı hissetmeye başladığınız an, canlandırmayı durdurun ve tekrar gevşemeye çalışın. Bu gevşeme ve canlandırma işlemini, canlandırma sırasında hiçbir kaygı hissetmeyinceye kadar tekrarlayın.
- Kendinizi kaygılı hissettiğiniz zamanlarda sık sık bu gevşeme tekniğini uygulayın."
Editör: TE Bilisim
