AKP ve MHP’nin üzerinde anlaştığı anayasa değişikliği teklifine ilişkin TBMM Anayasa Komisyonu’nda Cuma günü yapılan görüşmelerde, AKP sözcülerinden itiraf gibi açıklamalar geldi.
GETİRDİĞİMİZ SİSTEM BAŞKANLIK
Teklife yöneltilen eleştirilere yanıt veren AKP’li Anayasa Komisyonu Mustafa Şentop, getirdikleri sistemin aslında başkanlık sistemi olduğunu şu sözlerle itiraf etti: Hükümet sistemiyle ilgili düzenlememiz bizim, az önce söylediğim yani adı ‘cumhurbaşkanlığı sistemi.’ Teknik olarak bizim önerdiğimiz model başkanlık modelidir literatüre göre. Niye? Çünkü iki meşruiyet var: Yasama ayrı bir seçim ve meşruiyete dayanıyor, yürütme ise ayrı bir seçim ve meşruiyete dayanıyor. Böyle olan bir hükûmet sistemi artık başkanlık sistemidir teknik olarak bakacak olursak.
‘FEDERASYON BÖLER’
CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, Şentop’un bu açıklaması üzerine “Başkanlık sistemini konuşacaksak federasyonu konuşmamız lazım. Niye? Başkanlık sisteminin otoriter rejime savrulmasını engelleyen en önemli mekanizmalardan birisi federasyon sistemidir, çift meclisin dikey denetimidir” dedi. Şentop “Yok” diyerek araya girince Tezcan, “Şimdi ‘Yok’ diyorsunuz, tartışamıyoruz. Niye? Çünkü başka bir sistem öneriyorsunuz” ifadelerini kullandı. Şentop’un bu kez de“öyle değil” diyerek itiraz etmesi üzerine Tezcan, “Federasyon tipi bir yapı Türkiye’nin bölünmesine neden olur, çok açık” diye konuştu. Şentop bu kez “Hayır, öyle bir şey yok. Üniter model bizimki” deyince Tezcan, “Oradaki o denetim mekanizmasını koymuyorsunuz ama ‘Başkanlık sistemi’ diye bir sistem getiriyoruz’ diyorsunuz” ifadelerini kullandı.
‘ABD DAYATMASI’ DEMİŞ
CHP’li Muharrem Erkek, Metin Sever ve Cem Dizdar’ın “İkinci Cumhuriyet Tartışmaları” başlıklı kitabındaki röportajı örnek gösterdi. O röportajda Erdoğan’ın “Başkanlık sistemi için neler söyleyeceksiniz?” sorusuna “Türkiye şimdilik buna hazır değil. Başkanlık sisteminin ortaya çıkışı bir özentinin sonucu ya da Amerikan emperyalizminin bize bir tavsiyesi” diye yanıt verdiğini anımsattı. Başkan Şentop buna, “Sizin de Sayın Kılıçdaroğlu’nun da zaman zaman farklı görüşleri olmuştur” karşılığını verdi.
NAPOLYON ÖRNEĞİ
CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, Napolyon örneğini verdi: Avrupa’nın en büyük krallığıyken, en büyük devletlerinden birisiyken Almanya’nın işgaline muhatap olmuş, İngilizlerin yardımına mazhar kalmış, Amerikalılara teslim olmuş bir Fransa. Napolyon’a soruyorlar Elba Adası’nda. ‘Hayatınızda yaptığınız beş hatayı söyleyin’ diyorlar. ‘Bir tane yaptığım beş bin taneye bedel’ diyor. ‘Nedir o?’ diyorlar. ‘Keşke cumhuriyet hep var olsaydı’ diyor.
‘EYALET’İ DE TARTIŞABİLİRİZ’
Komisyondaki federasyon ve eyelet tartışmalarına yanıt veren AKP Grup Başkanvekili Naci Bostancı şöyle konuştu: Eyalet yahut da yerel idarelere daha fazla hak ve yetki tanınması istikametinde müzakereleri, bunları teknik düzeyde konuşabilirsiniz, tartışabilirsiniz. Mesele şu: Türkiye’de insanlar bir bölünme tehlikesi ve tehdidi altında olduklarını düşünüyorlar, böyle bir tehdit var. Bu bölünme tehdidi aşıldığında muhakkak Prens Sabahattin’den beri dile gelen ademi merkeziyete ilişkin konular konuşulabilir, müzakere edilebilir. Neticede yine usullerine uygun bir karara varılabilir ama öncelikle bu hayaletin muhakkak ortadan kalkması gerekir.
AKP KURUCU İKTİDARMIŞ
AKP’li Ahmet İyimaya da “kurucu iktidar yetkisi kullandıklarını” öne sürdü. “Onun için, Anayasa Komisyonumuzun şu andaki şanslı üyeleri sadece Anayasa Komisyonunun üyeleri değil, kurucu komisyonun üyeleridir” dedi. CHP’li Komisyon üyesi Murat Emir “Sayın İyimaya, ‘4’ü değiştirmeden asli kurucu iktidar olunabilir mi?” diye sordu.
Editör: TE Bilisim
