Halk Sağlığı Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada; ülkede bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerinin hemen her yıl kış aylarında, özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığı hatırlatıldı. Güneybatı'dan esen bir rüzgâr olan 'lodos' nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlendiğine dikkat çekilen açıklamada, şöyle denildi:
"Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir. Karbonmonoksit zehirlenmesinin, mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı’na bağlı, ücretsiz aranabilen 114 Zehir Danışma Merkezi'nin telefon numarası aranılarak zehirlenmelerde yapılacak ilk yardım hakkında gerekli bilgi alınabilir.”
Soba ve şofben zehirlenmelerinin belirtileri hakkında bilgi veren yetkililer, “Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı gibi şikayetler görülür. Daha ağır zehirlenmelerde baş ağrısı şiddetlenir. Muhakeme bozukluğu, görme bozukluğu, hızlı nabız, hızlı solunum, kan basıncı düşmesi, nöbetler ve bayılma ortaya çıkabilir. Son aşamada solunum yetmezliği ve hızla gelişen ölümcül koma hali görülür. Zehirlenen kişi öncelikle temiz havaya çıkarılmalıdır. Aynı zamanda ilk yardım ekiplerine de haber vererek en doğru müdahalenin yapılması sağlanmalıdır. Ekipler gelene kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapılabilir. İlk yardım ekipleri, solunumu olmayan ve nabzı alınamayan hastalara temel yaşam desteği başlatacaktır. Dokulardaki oksijensizliği gidermek ve kandaki karbonmonoksiti temizlemek için de hastalara oksijen verilir. Bunun yanı sıra gerekli görülmesi halinde hastalara solunum ve dolaşım açıcı ilaçlar verilir. Gerekli durumlarda da kalp masajı yapılır.” dedi.
SOBA VEYA KOMBİ ZEHİRLENMELERİNE KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER
- Hava durumu düzenli olarak takip edilmeli, özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanılmamalı.
- Oksijen eksilme sensoru bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalı.
- Soba kurulmadan önce baca temizliği yapılmalı, fazla dirsek kullanmaktan kaçınılmalı.
- Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalı.
- Soba kurarken profesyonel destek alınmalı, sobalar duvarlardan en az 1-1.5 metre uzak olmalı.
- Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli odun ve kömür seçilmeli. Sobanın ve kombinin kurulu olduğu odada yatılmamalı; yatmak gerekiyor ise oda ve kombi mutlaka söndürülmeli.
Editör: TE Bilisim
