Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti üzerine Putin’in 1 Aralık 2014’de Ankara’ya ziyaret gerçekleştireceği, iki ülke arasında kurulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin (ÜDİK) toplantısının beşincisine katılacağı kaydedildi. Bir önceki ÜDİK toplantısı 22 Kasım 2013’de St.Peterburg’da yapılmıştı. Rusya ve Türkiye ilişkileri yapıcı ve geleneksel olarak dostça gelişiyor. Siyasi ilişkiler yoğun. Putin ve Erdoğan, Soçi’de yapılan Kış Olimpiyatları sürecinde 7 Şubat’ta bir araya gelmişti. Son görüşme 11 Ekim olmak üzere 8 kez de telefon görüşmesi yapıldı.
İki ülke dışişleri bakanlarının (Lavrov ve Çavuşoğlu) başkanlığını yaptığı Ortak Stratejik Planlama Grubu dördüncü toplantısı Moskova’da 27 Mayıs’ta yapıldı. Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak ve Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın başkanlıklarını yaptığı Karma Ekonomik Konseyi ise 24-26 Kasım tarihlerinde Moskova’da 13’üncü toplantısını gerçekleştirdi. İki ülke arasında oluşturulan Toplumsal Forum ise 13 Kasım’da Antalya’da ikinci kez toplandı. Parlamentolar arası diyaloğu güçlendirmek için de Duma Başkanı Sergey Narışkin Türkiye’ye iki kez ziyaret gerçekleştirdi.
Kremlin açıklamasında ikinci madde olarak ekonomik ve ticari ilişkilere ayırdı. Beşinci ÜDİK zirvesinde ekonomik konular öne çıkacak. Rusya, Almanya’dan sonra Türkiye’nin ikinci büyük ticari partneri, Türkiye ise Rusya’nın yedinci büyük ortağı. 2013’de iki ülke arasında toplam ticaret hacmi 32,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2014’de bu rakamın yüzde 0,5 artış göstermesi bekleniyor. İlk dokuz ay için toplam ticaret hacmi 23,7 milyar dolar.
İKİLİ TİCARETTE EN BÜYÜK PAY ENERJİDE
Rusya’nın Türkiye’ye yönelik ihracatının yüzde 71’ini enerji, yüzde 15’ini metal ve metal ürünleri, yüzde 7’sini gıda ve tarım ürünleri ve yüzde 5,4’ünü de kimyasal ürünler oluşturuyor. Rusya’nın Türkiye’den ithalatında ise makine ve araçlar yüzde 32, tarım ürünleri yüzde 24 ve tekstil yüzde 17’lik paya sahip. Türkiye’nin Rusya’daki doğrudan yatırımı 1 milyar dolar, Rusya’nın Türkiye’deki doğrudan yatırımı ise 1,7 milyar dolar.
TÜRKİYE İLK 9 AYDA YÜZDE 7,2 DAHA FAZLA DOĞALGAZ ALDI
Üçüncü madde olarak enerji alanındaki ilişkilere değinildi. Kremlin'e göre enerji sektöründe işbirliği dinamik bir şekilde gelişiyor. Rusya, Türkiye’nin enerji talebini karşılayan stratejik bir ülke. Almanya’dan sonra Rus doğalgazını en çok Türkiye alıyor. Türkiye’ye doğalgaz sevkiyatı Ukrayna, Moldova, Romanya ve Bulgaristan’dan geçen Batı Hattı üzerinden ve Karadeniz’in altından geçen Mavi Akım’la sağlanıyor. 2013’de Türkiye 26,6 milyar metreküp doğalgaz alımı yaptı. 2014 Ocak-Eylül döneminde ise bu rakam 20,6 milyar metreküpe ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre bu rakam yüzde 7,2 daha fazla.
Gazprom Başkanı Aleksey Miller ve Enerji Bakanı Taner Yıldız Ekim ayında yaptıkları görüşmede Mavi Akım üzerinden yapılan sevkiyatın 16 milyar metreküpten 19 milyar metreküpe çıkarılmasını ele aldı.
TÜRK İNŞAAT ŞİRKETLERİ 50 MİLYAR DOLARLIK İŞ TAMAMLADI
Türkiye ve Rusya Güney Akım doğalgaz boru hattının inşası ile de ilgili. Çevre ve teknik alandaki çalışmalar tamamlandı. 900 kilometre uzunluğunda 2 kilometre deniz dibinden geçecek hat üzerinden 63 milyar metreküp doğalgaz sevk edilebilecek. Türkiye Aralık 2011’de kendi ekonomik sahasından geçiş iznini verdi. Temmuz 2014’de de Türkiye Çevre Bakanlığı pozitif değerlendirmesini bildirdi.
Rosatom, Mersin Akkuyu’ya ilk nükleer santrali 20 milyar dolarlık yatırımla gerçekleştirecek.
Kremlin dördüncü olarak MMK çelik işletmelerinin İskenderun’da 2 milyar dolar yatırım yapmasını sanayi alanındaki başarılı işbirliğine örnek gösterdi. Bir diğer örnek ise İstanbul’dan 150 kilometre uzakta Sakarya’da yerli firma ile GAZ’ın işbirliği yaparak Gazella marka ticari otomobillerin üretimine başlaması.
TÜRKSAT-4B’Yİ DE RUSYA UZAYA GÖNDERECEK
Rusya’da faaliyet gösteren 100’ün üzerindeki inşaat şirketi 50 milyar dolarlık proje tamamladı. Soçi Olimpiyatları ile ilgili aktif olarak çalışan Türk şirketleri 3 milyar dolarlık iş yaptı.
Uzay alanında da başarılı işbirliği devam ediyor. Rusya 15 Şubat’ta “Turksat-4A” uydusunu uzaya gönderirken, ikinci olarak “Turksat-4B” için de planlamalar sürüyor.
Rus arama motoru Yandex’in Türkiye’deki çalışmaları ve Sberbank’ın Denizbank’ı 3,6 milyar dolara 2012’de satın alması Kremlin açıklamasında yer aldı.
SURİYE VE IRAK GÜNDEMDE OLACAK
Beşinci olarak kültürel ve turizm alanında ilişkilerin geliştiğine değinen Kremlin, Rusya’nın Şubat ayında Ankara’da kültür merkezi açtığını, Türkiye’nin de Moskova’da bir Yunus Emre Kültür Merkezi açacağını belirtti. Türkiye, Rusların en çok ziyaret ettiği ülkelerin başında geliyor. Geçen yıl 4,1 milyon Rus turizm amacı ile Türkiye’ye gitti. Bu yıl ilk 9 ay için artış yüzde 14 civarında. Türk vatandaşlarının da Rusya’yı ziyaretleri önceki yıllara göre arttı. Geçen yıl 385 bin Türk vatandaşı Rusya’yı ziyaret etti.
Kremlin son olarak Suriye ve Irak’ın yer aldığı Ortadoğu’daki sorunlar başta olmak üzere uluslar arası konuların görüşmelerde yer alacağına dikkat çekti.
Editör: TE Bilisim
