Rusya ve ABD diplomatik savaşta

ABD’nin 14 Aralık’ta Başkan Barack Obama tarafından imzalayarak yürürlüğe koyduğu “Magnitski” yasasına tepki gösteren Rusya parlamentosu alt kanadı Duma, ABD vatandaşlarının Rusya’dan kimsesiz çocukları evlat edinmesini yasaklayan ‘Dmitri Yakovlev’ yasasını 21 Aralık’ta kabul etti.

Beyaz Saray resmi sitesi Duma’nın kararına tepki göstererek “kızgın vatandaşlar” adına bir bildiri yayınlandı. 25 bin 400 kişinin imzası ile desteklenen bildiride Yakovlev yasasına onay veren Rus vekillerin ABD’ye girişlerinin yasaklanması istendi. Rusya parlamentosu ise Washington’ı simetrik karşılık vermekle tehdit etti.

Duma Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkan Yardımcısı Vyaçıslav Nikonov, ABD’nin Duma vekillerini de Magnitski listesine almasının negatif sonuçları olacağı uyarısı yaptı. Diplomasi tarihinde böyle bir yaklaşımın örneğinin bulunamayacağını savunan Rus vekil, “Tarihte sanırım böyle bir skandal uygulama ilk olacak… Geri adım atılmazsa biz de karşılık veririz. Diplomatik savaş başlar. Biz Magnitski listesini ve vekillerin listeye eklenmesi ile ilgili uygulamayı bir an önce sonlandırmalarını istiyoruz.” uyarısı yaptı.

Duma Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Aleksey Puşkov da, Rusya ve ABD arasında ilişkilerin yaşanan gelişmelerle ciddi şekilde etkilendiğini, “Eğer Beyaz Saray, Duma vekillerini sözde Magnitski listesine eklerse, biz de bunu mahkemeye götürürüz… Bu ülkelerimiz arasında açık bir diplomatik savaş olur. ABD yönetiminin de bunu istemediğini düşünüyorum.” dedi.

Rusya Kremlin İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Mihail Fedetov da Duma vekillerinin listeye eklenmesinin iki ülke ilişkileri açısından çok tehlikeli olacağı uyarısı yaptı. Çatışmanın devam ettirilmemesi gerektiğini kaydeden Fedetov, “Anti-Amerikan ya da anti-Rus olmak histeri olabilir. Şimdi durma zamanı ve geri adım atma vakti…” çağrısı yaptı.

İki ülkeyi diplomatik savaşın eşiğine getiren olaylar 2007’de Sergey Magnitski’nin avukatı olduğu bir şirkete düzenlenen baskın sonrası yetkilileri rüşvet istemekle suçlaması ile başladı. Göz altına alınan Magnitski bir yıla yakın kaldığı hapishanede 2009’da yaşamını yitirdi. Rusya soruşturma sonunda hapishane sağlık görevlilerinin ihmali olduğunu belirtirken, ABD’nin olaya sert tepki göstermesi Kremlin’i rahatsız etti. Kremlin’e göre Washington Rusya’nın içişlerine müdahalede bulunuyordu. Sonuçta ABD Kongresi Magnitski olayına karıştıkları gerekçesi ile 60 civarında Rus bürokratın ülkeye girişini engelleyen Magnitski Yasasını kabul etti.

Rusya da buna karşılık ABD’nin Rus çocuklarını evlat edinmesini yasaklayan kararı aldı. Gerekçe ise 2008’de bir Amerikalı ailenin arabanın içinde unuttukları evlatlık Rusya vatandaşı Dmitri Yakovlev’in ölümüne neden olmaları. Duma’ya göre bu ve benzeri şekillerde 20’ye yakın çocuk ABD’de yaşamlarını yitirdi.