EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Yorgancılar, rakamların daha da düşük çıkmasını kurlarında etkisiyle artan ihracatın önlediğine dikkat çekti. Çözümün ekonomik ve politik istikrarın yanı sıra gerçekçi değerlenmiş Türk Lirası ve yatırımın ikliminin tazelenmesinden geçtiğini kaydeden Yorgancılar, “Uzun süredir tüketimle ve ithalata dayalı olarak büyüyen bir ekonomiye sahiptik. Yüksek faiz, yüksek kur ve yüksek risk algısı tüketim artışını adeta durdurunca hem ithalat hem de yatırımlar geriledi. Reel sektör, kurlardaki artışın da desteğiyle ihracata yönelerek üçüncü çeyrekte büyümenin daha düşük kalmasını engellemiş oldu. Türkiye'nin tüketim ve inşaat sektörü ile daha fazla büyümesinin mümkün olamayacağı, sanayi üretimi ve ihracata dayalı büyümenin ekonomik zihniyet, sosyal destek, makro ekonomik iklim altyapısının hazırlanması gerekiyor. İhtiyacımız ekonomik ve politik istikrar, gerçekçi değerlenmiş TL ve yatırım ikliminin tazelenmesidir." değerlendirmesinde bulundu.
‘ÖZEL KESİM MAKİNE VE TEÇHİZATA YATIRIM YAPMIYOR’
Yılın 9 aylık bölümünde büyüme rakamının ise yüzde 2,8 olduğunu ifade eden Yorgancılar, 3. çeyrekte sadece inşaat yatırımlarının arttığını vurguladı. Yorgancılar, şunları kaydetti: "Harcama kalemlerinde gelişmeler incelendiğinde kamu tüketim harcamaları ve kur artışının destek verdiği ihracat büyümesi sayesinde düşük de olsa büyüdüğümüz anlaşılıyor. Son iki yılın en düşük büyüme hızı olan yüzde 1,7'lik oranın yüzde 2,2'si ihracat, binde 7'si kamu tüketiminden gelmiştir. Toplam yatırımlar büyümeyi aşağıda çekmiştir. Özel kesim makine teçhizat yatırımları üç çeyrektir azalıyor. Üçüncü çeyrekte özel kesimde sadece inşaat yatırımları artmıştır. Halkın artmayan reel gelirine yüksek faizlerin eklenmesiyle özel tüketim artışı durmuştur. Özel kesimde hem yatırımların hem de tüketim artışının durması bu kesimde risk algısının oldukça yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Tüketicilerin gelir, girişimcilerin ise talebe ilişkin beklentileri olumsuz seyretmektedir. Son çeyrekte ekonomi biraz daha canlı görünse de yılın tamamında yüzde üç gibi oldukça düşük bir büyüme hızı gerçekleşecektir. Bunun anlamı da 2023 hedeflerinden biraz daha uzaklaşmadır.”
‘TARIMDAKİ KÜÇÜLMENİN ÜZERİNDE DİKKATLE DURULMALI’
Sektörel açıdan değerlendirme yapıldığında büyümenin önemli dinamiklerinden biri olan inşaatın da durgunluğa doğru yöneldiğinin tespit edildiğini aktaran Yorgancılar, “Finans-sigortacılık sektöründeki büyümenin önceki dönemlere oranla oldukça gerilediği görülmektedir. Ülkemizin en önemli potansiyellerinin başında gelen tarımın en yoğun hasat yapılan çeyrekte yüzde 4,9 gibi oldukça yüksek bir oranda küçülmesinin üzerinde dikkatle durulmalıdır. Zira üçüncü çeyrekte hem küçülen tek sektör tarım olmuş, hem de büyümeyi binde 7 oranında aşağıya çekmiştir. Bu gelişmeden en olumsuz etkilenen bölgenin hem tarım hem de tarıma dayalı sanayi potansiyeli nedeniyle Ege olduğu unutulmamalıdır. Gerek harcama, gerekse üretim boyutunda yaşanan bu gelişmeler büyüme modelinde değişime ihtiyaç olduğunu, yeni bir senaryonun zorunlu hale geldiğini ortaya koymaktadır.” şeklinde konuştu.
Editör: TE Bilisim
