Siyasi açıklamalar sebebiyle Dolarda ani yükselişlerin yaşandığı şubat ayında, ülkeye giren kaynağı belirsiz para miktarında büyük artış gözlendi.
17 YILIN REKORU KIRILDI
Merkez Bankası’nın açıkladığı şubat ayı ödemeler dengesi verilerine göre, ‘Net hata noksan kalemi’ olarak tabloda yer alan kaynağı belirsiz para girişinde 17 yılın en yüksek seviyesine ulaşıldı.
Şubat ayında, 4 milyar 282 milyon dolar kaynağı belirsiz para girişi oldu. Bu, 4,5 milyar dolar girişin olduğu Eylül 1998’den bu yana karşılaşılan en yüksek miktar. 2013 Şubat’ta ise 1 milyar 983 milyon dolar, 2014 Şubat’ta ise 2 milyar 198 milyon dolarlık kaynağı belirsiz para girişi olmuştu.
NEREDEN GELDİ BU PARA?
CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, yıllık cari açığın onda biri kadar kaynağı belirsiz paranın sadece bir ayda Türkiye’ye girdiğini ifade etti. AKP döneminde sistematik hale gelen kaynağı belirsiz para girişlerinin zirve yaptığına dikkat çeken Öztrak, şubat rakamlarının Türkiye’nin cari açık sorununu çözemediği gibi ciddi bir finansman sorununu da ortaya çıkardığına işaret etti. Dünyanın hiçbir çağdaş ülkesinde bu boyutlarda kaynağı belirsiz para girişi olmayacağını vurgulayan Öztrak, “AKP Hükümeti ve Merkez Bankası, rekorlar kıran kaynağı belirsiz para girişi üzerindeki gölgeyi kaldırmalı, derhal bu konuda kamuoyunu aydınlatacak bir açıklama yapmalıdır.” çağrısında bulundu.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Kenan Tanrıkulu da her ne hikmetse seçim dönemlerinde Türkiye’ye kaynağı belirsiz para girişlerinde önemli bir artış yaşandığına dikkat çekti.
2011, 2007 ve en son yerel seçimlerde bu para girişinin yapıldığını dile getiren Tanrıkulu, konuyla ilgili kendilerine herhangi bir şekilde bilgi verilmediğini kaydetti. Tanrıkulu, hükümeti ve Merkez Bankası’nı şubattaki yoğun girişi açıklamaya çağırdı. Körfez ülkelerinden gelen sıcak paranın önce inşaat sektörünü finanse etmede, şimdi de seçimlerde kullanılmak amacıyla geldiği tahmininde bulunan Tanrıkulu, “Korkarım; gene böyle bir durum ile karşı karşıyayız. Bu kadar tesadüf de fazla.” dedi. Yatırım amaçlı bir paranın istikrarın bozulduğu, seçimin yaklaştığı bir dönemde gelemeyeceğini anlatan Tanrıkulu, “Çekinecek bir şey olmazsa çıkar açıklarlar. Öyle yapmadıkları sürece, ödemeler dengesi ‘net hata kalemi’ kuşku uyandıracaktır.” ifadelerini kullandı.
DOLAR YÜKSELDİ, KAYNAĞI BELİRSİZ MİLYARLARCA DOLAR GİRDİ
Fatih Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Osman Nuri Aras da, kaynağı belirsiz para girişinde yaşanan rekor girişin, döviz kurunun yükseldiği bir döneme gelmesinin garip olduğuna dikkat çekti. Rekor giriş ile yüksek doların TL’ye dönüştürülmesinin amaçlandığını ifade eden Aras, birilerinin ‘net hata noksan kalemi’ ile önemli miktarda para kazandığını söyledi. Net hata noksan kalemiyle girişi gerektiren bir kalemin olmadığını da dile getiren Aras, şunları söyledi: “Bu dönemde, Merkez Bankası üzerinde bir baskı kurulmaya çalışıldı ve dolar yükseltildi. Spekülatif değerlendirmeleri haklı çıkaran bir artış görüyoruz net hata noksanda. İddia edilen havuzlar vasıtasıyla seçim havuzlarında kullanılmak için getirilmiş olabilir bu para. Çünkü; reel piyasalara yansıyan bir durum yok.”
Merkez Bankası’nın verilerine göre şubatta Merkez Bankası rezervleri 1,1 milyar dolar eridi. Türkiye’nin cari işlemler açığı ise 3,2 milyar dolar ile beklentilerin üzerinde geldi. Bir önceki ayda ise cari açık 2,08 milyar dolardı. Net hizmet gelirleri de 291 milyon artış göstererek 1 milyar 776 milyon dolara tırmandı. Şubatta altın ihracatında da yükselme devam etti. Altın ihracatı bir önceki aya göre 390 milyon dolar artarak 1 milyar 988 milyon dolara tırmandı. Ocak ve şubat dönemi toplamında 2 milyar 986 milyon dolara yükselen altın ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyar 992 milyon dolar fazla verdi. Altın ithalatı da aynı dönemde 191 milyon dolar azaldı. Turizm gelirleri de şubatta 769 milyon dolar olurken, aynı ayda giderler 475 milyon dolar gerçekleşti. Ocak-şubat döneminde ise turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yalnızca 100 milyon dolar artış kaydetti.
Net hata noksan nedir?
Bir ülkenin dış dünya ile ekonomik ilişkilerini gösteren ödemeler dengesi tablolarında yer alan net hata ve noksan kalemi, kaynağı belirlenemeyen döviz giriş ya da çıkışlarını ifade ediyor. Türkiye’de son yıllarda ödemeler dengesinde yüksek miktarlı artı işaretli net hata ve noksan kalemi yer alıyor. Miktarın yüksekliği basit birtakım hata ve eksiklerden daha farklı bir kayıt dışı döviz girişinin olduğu çağrışımını yapıyor. Bu konuda başta Ortadoğu ülkeleri olmak üzere çeşitli ülkelerden Türkiye’ye kayıt dışı döviz girdiği yönünde iddialar ileri sürülüyor. Konuyla ilgili kişisel internet blogunda detaylı yazılar kaleme alan Dr. Mahfi Eğilmez, net hata noksanın Merkez Bankası tarafından resmi olarak olmasa bile, bir araştırma ya da değerlendirme raporuyla açıklanması gerektiğine dikkat çekmişti. Eğilmez, “Aksi takdirde bu konu hep gündemde kalacak ve farklı dedikoduların kaynağını oluşturmaya devam edecektir.” ifadelerini kullanmıştı. (Zaman
Editör: TE Bilisim
