Fitch’in Türkiye ekonomisiyle ilgili açıklamasında dikkat çektiği kısa vadeli dış borçlar, 2007 yılından bu yana yüzde 189 artarak 125 milyar dolara ulaştı. Kısa vadeli dış borç artarken uzun vadeli azaldı.

Ulus­la­ra­ra­sı kre­di de­re­ce­len­dir­me ku­ru­lu­şu Fitc­h’­in dı­şa­rı­dan ge­le­bi­le­cek dış şok­la­ra kar­şı Tür­ki­ye eko­no­mi­si­nin yu­mu­şak kar­nı ola­rak gös­ter­di­ği kı­sa va­de­li dış borç­lar, 2007’den bu ya­na yak­la­şık 2,9 kat ar­ta­rak 124,7 mil­yar do­la­ra ulaş­tı. Kı­sa va­de­li dış borç­lar­da­ki hız­lı tır­ma­nış, kü­re­sel kriz son­ra­sın­da Tür­ki­ye­’nin dış borç gö­rü­nü­mü­nü ade­ta ter­si­ne çe­vir­di.

Payı yüz­de 32,2'ye çıktı

Fitc­h’­in kri­tik uya­rı­da bu­lun­du­ğu dış borç ya­pı­sın­da­ki bo­zul­ma Ha­zi­ne'nin res­mi ve­ri­le­rin­de ya­yın­lan­dı. Bu ve­ri­le­re gö­re brüt kı­sa va­de­li dış borç 2007'den bu ya­na yüz­de 189 ar­tar­ken uzun va­de­li dış borç­lar­da­ki ar­tış yüz­de 26,5’de kal­dı. Kı­sa va­de­li dış bor­cun top­lam dış bor­ca ora­nı da bu yı­lın ilk çey­re so­nun­da yüz­de 32,2’e tır­man­dı.

81,5 mil­yar do­lar art­tı

Fitc­h’­in dik­kat çek­ti­ği söz ko­nu­su 2007-2014 yıl­la­rı ara­sın­da Tür­ki­ye­’nin brüt kı­sa va­de­li dış bor­cu 43,1 mil­yar do­lar­dan 124,7 mil­yar do­la­ra ulaş­tı. Bu­na kar­şı­lık, eko­no­mi­ye ra­hat ne­fes al­dı­ran uzun va­de­li dış borç­lar ay­nı dö­nem­de 207 mil­yar do­lar­dan 262 mil­yon do­la­ra çık­tı. Kı­sa va­de­li borç­lar­da­ki ar­tış 81,5 mil­yar do­lar gi­bi yük­sek se­vi­ye­le­re ula­şır­ken uzun va­de­li dış borç­lar­da­ki ar­tış 55 mil­yar do­lar­da kal­dı.

Ümit Özdağ ‘Türk Çernobili’ diyerek faciaya karşı böyle uyarmıştı: Acil durum ilan edilmeli Ümit Özdağ ‘Türk Çernobili’ diyerek faciaya karşı böyle uyarmıştı: Acil durum ilan edilmeli

Bankaların duyarlılığı yükseldi

Fitch, özel­lik­le kı­sa va­de­li dış borç­lar­da­ki bu ar­tış ne­de­niy­le Tür­ki­ye­’nin dı­şa­rı­dan ge­le­bi­le­cek ola­sı bir kriz du­ru­mun­da, borç­la­rı­nı öde­mek­te sı­kın­tı ya­şa­bi­le­ce­ği­ne dik­kat çe­ker­ken, özel­lik­le ban­ka­la­rı işa­ret ede­rek, “B­rüt dış borç için­de kı­sa va­de­nin pa­yı, ban­ka­la­rın borç­lan­ma­la­rı ön­cü­lü­ğün­de 2007'den bu ya­na iki ka­tı­na çı­ka­rak yüz­de 32’ye yük­sel­di. Ban­ka­la­rın, pi­ya­sa­nın ani ve uzun ka­pan­ma­sı­nı da içe­ren da­ha aşı­rı bir se­nar­yo­ya yö­ne­lik du­yar­lı­lı­ğı bu ne­den­le yük­sel­di­” de­miş­ti.

Dış borç milli gelirin yarısı

Fitch’in özellikle dikkat çektiği özel sektör ve bankaların kısa vadeli borçlarındaki hızlı tırmanış Hazine verilerinde çarpıcı bir şekilde yer aldı. Başta bankalar olmak üzere özel sektörkuruluşlarının 2007'de toplam dış borcunun sadece yüzde 24’ü kısa vadeli borçlardan oluşurken 2014'e bu yüzde 40’a çıktı.

Borcun kalitesindeki bozulmanın yanı sıra Türkiye’nin dış borç görünümü de bu dönemde hızlakötüleşti. Dış borçlar küresel kriz öncesi 2007 yılında milli gelirin sadece yüzde 38,6’sına karşılık geliyordu. 2014’ün ilk çeyrek sonunda ise yüzde 48'e ulaştı.

Editör: TE Bilisim