Hazine, 31 trilyon 400 milyar dolarlık borçlanma limitine ulaşıldığında temerrüde düşmemek için 'olağanüstü önlemler' alacak.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Fed'in temerrüde düşmekten kaçınmak için devlet hesaplarındaki yeni yatırımları askıya almak gibi önlemler alacağını söyledi. (FT montage/Bloomberg)
Lauren Fedor ve Colby Smith
Financial Times, 19 Ocak 2023
ABD Hazinesi, ABD hükümetinin 31 trilyon 400 milyar dolarlık borçlanma limitine ulaşmasının ardından borç yükümlülüklerini yerine getirmek için şimdiden "olağanüstü önlemler" alıyor. Ancak ekonomistler, ertelemenin yalnızca birkaç ay sürebileceğini ve Biden yönetimi ile Capitol Hill'deki milletvekilleri arasında ABD hükümetini temerrüde düşürme riski taşıyan dramatik bir hesaplaşmaya zemin hazırlayabileceğini söylüyor.
İşte ABD borç tavanı ve neyin tehlikede olduğu hakkında bilmeniz gerekenler.
Borç tavanı nedir ve neden önemlidir?
Borç tavanı, federal hükümetin ne kadar borç alabileceğine ilişkin yasal sınırdır. Üst sınır Kongre tarafından belirlendi ve en son Aralık 2021'de Cumhuriyetçi Senato azınlık lideri Mitch McConnell'in o sırada Beyaz Saray'ı ve Kongre'nin her iki odasını da kontrol eden Demokratların taleplerine teslim olmasının ardından 31 trilyon 400 milyar dolara çıkarıldı.
Ancak şimdi, Temsilciler Meclisi'ni Cumhuriyetçilerin kontrol etmesi ve Senato'da Demokratların görevde olmasıyla, hükümetin ödemelerini yerine getirmeye devam etmesi ve bir temerrüdü önlemesi için tavanın yeniden yükseltilmesi gerekiyor. Her iki partiden liderler en kötü senaryodan kaçınmak için çalışacakları konusunda ısrar ederken, bazı Cumhuriyetçilerin borç tavanı tartışmasını diğer politika değişiklikleri için kaldıraç olarak kullanma tehditleri nedeniyle bu yıl Washington'da temerrüde düşme korkuları keskin bir şekilde arttı.
Hazine'nin yükümlülüklerini yerine getirmeye devam etmek için aldığı 'olağanüstü önlemler' nelerdir?
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, ek borçlanma kapasitesi oluşturmak ve elindeki 400 milyar dolardan az nakit parayı uzatmak için Hazine'nin önce çeşitli hükümet hesaplarındaki yeni yatırımları askıya alacağını ve federal çalışanlar için Tasarruf Tasarruf Planında değişiklikler yapacağını söyledi. Kongre tarafından belirlenen tüzükler uyarınca Hazine, yeniden yatırımları geçici olarak tamamen durdurabilir. Bu fonlar, borç tavanı çıkmazı çözüldükten sonra tamamlanabilir. Bu ilk önlemler tükendiğinde, Hazine belirli ödemelere, özellikle de hükümetin borcuna ilişkin faiz ve anapara ödemelerine öncelik vermeye çalışabilir. Tehlikedeki programlar arasında sosyal güvenlik, askeri personel için sağlık sigortası ve diğer gazi yardımlarının yanı sıra federal maaşlar yer alabilir.
Yellen, hükümetin nakit parasının "Haziran ayı başından" önce tükenmesinin "muhtemel" olmadığını söyledi, ancak ABD'nin gerçekte ne zaman tam bir temerrüde düşeceğine ilişkin tahminler büyük farklılıklar gösteriyor. Pek çok uzman, Temmuz ve Ağustos ayları arasında sözde bir "X-tarihi" beklerken, bazıları daha sonraki aylardan tarih veriyor.
JPMorgan'daki analistler, Hazine'nin önümüzdeki aylarda 450 milyar doların biraz altında borçlanma kapasitesi oluşturmasını beklediklerini söyleyerek, bir temerrüdün Kasım ayına kadar ertelenebileceğini ileri sürdüler. Çoğu, gelen vergi tahsilatlarının gücüne bağlı olacak ve daha zayıf girişler bu tarihi ileriye çekecektir.
Kongre neden borç tavanı konusunda bölünmüş durumda?
Cumhuriyetçiler daha önce, derin harcama kesintileri talep etmek için borç tavanını bir kaldıraç olarak kullanmayı denediler, en akılda kalıcı olanı, 2011'de, o zamanki başkan Barack Obama ve Senato Demokratları, Çay Partisi hareketinden Meclis Cumhuriyetçileri ile anlaşmazlığa düştüğünde. Bu durumda on birinci saatlik bir anlaşmaya varılsa da, bu ancak piyasadaki iniş çıkışların ve Standard & Poor's'un ABD notunu düşürmesinin ardından geldi.
Bir düzine yıl sonra, Meclis'teki Cumhuriyetçi milletvekilleri bir kez daha borçlanma limitinin yükseltilmesi karşılığında büyük bütçe kesintileri talep ediyor. Cumhuriyetçi Meclis konferansının en yüksek profilli muhafazakar üyeleri, bu ay Kevin McCarthy'nin Meclis Başkanlığı teklifini desteklemeden önce onu bir dizi taviz vermeye zorlayarak kaslarını esnettiler. Bu tavizler arasında, kapsamlı bütçe kesintileri sağlamadan borç tavanını yükseltmeme taahhüdü de vardı. Beyaz Saray basın sekreteri Karine Jean-Pierre, Biden yönetiminin müzakere etmeyeceğini ve borç limitinin "koşulsuz" yükseltileceğini defalarca vurguladı.
Milletvekilleri bir anlaşma yapamazsa ne olur?
Politika yapıcılar ve ekonomistler, ABD'nin temerrüde düşmesinin feci ekonomik ve mali sonuçları olacağı konusunda uyardı. Potansiyel sorunun boyutunun altını çizerek, X tarihine bu kadar yakın bir sonuç olasılığının bile maliyetli olmasının muhtemel olduğunun altını çizdiler.
EY-Parthenon'un baş ekonomisti Gregory Daco, Hazine'nin ödemelere öncelik vermek zorunda kalmasının "kendi kendine durgunluğa" yol açacağı ve "ciddi mali piyasa altüst oluşları" riskine yol açacağı konusunda uyardı. Daco, ABD büyümesinde yıllık bazda yüzde 5'e varan bir "anlık kesinti" bekliyor. Sola eğilimli bir düşünce kuruluşu olan Third Way'in tahminlerine göre, ABD temerrüde düşmesi durumunda dokuz aylık istihdam artışına eşdeğer olan 3 milyon kişiyi işten çıkarabilir. Ortalama 30 yıllık bir ipoteğin maliyeti de 130.000 $ artarken, daha yaşlı işçiler için ortalama emeklilik tasarrufları 20.000 $ azalabilir.
Policy Center'ın iş ve ekonomi politikasından sorumlu kıdemli yardımcı direktörü Rachel Snyderman, "Yükümlülüklerimizi yerine getirmezsek hanehalklarının, ulusal ekonomimizin ve küresel ekonominin karşılaşacağı potansiyel sonuçlar konusunda çok bilgiliyiz, o halde çözümler varken neden böyle bir ekonomik felaketle flört edelim?"diye soruyor.
Biden yönetimi kendi başına hareket edebilir mi yoksa Fed'den yardım alabilir mi?
Tarihsel olarak, Beyaz Saray borç tavanını yükseltmek için tek taraflı olarak adım atmadı. Ancak bazı hukuk bilginleri, başkanın, kamu borcuyla ilgili bir madde içeren ABD Anayasası'ndaki 14. değişikliğe başvurabileceğini iddia ediyor: “Yasaların izin verdiği Amerika Birleşik Devletleri'nin kamu borcunun geçerliliği. . . sorgulanmayacaktır.”
Ancak diğerleri bu yorumu reddediyor ve Biden'ın 14. değişikliği kullanmaya çalışması halinde hareketi yasal zorluklara karşı savunmasız bırakabileceği konusunda uyarıyor. Eşi benzeri görülmemiş başka bir seçenek, Hazine'nin büyük bir miktarda madeni para basması - 1 trilyon dolarlık rakam genellikle yüzdürülebilir - ve ardından madeni parayı Federal Rezerv'e yatırması ve fonları yükümlülüklerini yerine getirmek için kullanması olabilir. Ancak bu öneri aynı zamanda tartışmalı, birçok ekonomist gelecekteki borç tavanı tartışmaları için emsal oluşturacağı konusunda uyarıda bulunuyor. Yellen bu fikri defalarca reddetti. Geçmişteki borç tavanı tartışmalarında ABD merkez bankası, bir temerrüdün neden olduğu zararı telafi etme kapasitesinin sınırlı olduğunu da açıkça belirtmişti. Başkan Jay Powell, Eylül 2021'de başka bir müzakere turunun ortasında, "Hükümetin yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi durumunda kimse Fed'in veya başka birinin piyasaları veya ekonomiyi koruyabileceğini varsaymamalıdır" dedi.
Merkez bankalarının sarsıntıyı hafifletmek için daha önce tartıştıkları seçeneklerden biri, Fed'in aynı anda temerrüde düşmüş menkul kıymetleri satın alması ve sahip olduğu menkul kıymetleri satmasıdır. 2013 yılında Powell bu seçeneği “iğrenç”olarak nitelendirdi. Böyle bir seçenek, Pımco kamu politikası başkanı Libby Cantrill'in Yellen ve Biden yönetiminin de kaçınmak isteyeceğini söylediği Fed'in siyasi bağımsızlığını tehlikeye atabilir. (F. Times, 19 Ocak 2023)
*
Tamamlayıcı bilgi:
ABD’de Federal Hükümet 31 Trilyon 400 Milyar Dolarlık Borçlanma Tavanına Ulaştı
Reuters Ajansı, 19 Ocak 2023: Cumhuriyetçi Parti kontrolundaki Temsilciler Meclisi'yle Başkan Biden liderliğindeki Demokrat Partililer arasındaki zıtlaşmanın birkaç ay içinde mali krize dönüşme riskinin bulunduğu bu dönemde ABD hükümetinin bugün 31 trilyon 400 milyar dolarlık borçlanma limitine erişmesi bekleniyordu.
Cumhuriyetçiler, federal borçlanma tavanını, Biden ve Demokrat Parti kontrolundaki Senato'nun hükümet harcamalarında kesintiye gitmek için ödün vermesi amacıyla kullanmayı amaçlıyor. Maliye Bakanlığı yetkililerinin hükümetin temerrüde düşmesini engellemek için acil nakit idaresi önlemlerini devreye almaya başlaması nedeniyle bugün borçlanma limitine erişilmiş olmasının ani etkilerinin olmaması bekleniyor. Ancak Maliye Bakanlığı'nın acil durum manevralarını tüketmesinin beklendiği Haziran ayı yaklaştıkça daha ciddi risklerin ortaya çıkması olasılığı artıyor. Her iki partinin de uzlaşmaya istekli olmadığı gözleniyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, borçlanma tavanının yükseltilmesi konusunda, "Bunun hiçbir şarta bağlı olmadan yapılmazı lazım. Taviz vermeden yapılması gerekiyor. Bunu halletmek Kongre'nin temel görevi" dedi. Cumhuriyetçiler ise temerrüdü önlemek için Maliye Bakanlığı'nı borç ödemelerinde öncelik sırası yapmaya zorlama yoluna gitmeye hazırlanıyor. Mart ayı sonuna kadar bununla ilgili tasarının hazır olması bekleniyor.
Borçlanma limitiyle ilgili zıtlaşma, hem Washington hem de Wall Street'te, Amerika'nın kredi notunun düşürülmesi, ülke içindeki programlarla askeri projelerin harcamalarının uzun yıllar boyunca kesilmesiyle sonuçlanan 2011 yılındaki tartışmaların benzerinin bir daha yaşanıp yaşanmayacağı kaygılarını gündeme getirdi.
Temsilciler Meclisi'nin önde gelen muhafazakar isimlerinden Cumhuriyetçi Partili Chip Roy, "Temerrüde düşmeyeceğiz. Hizmetleri idare etme ve faizleri ödeme becerisine sahibiz. Ancak körü körüne borçlanma tavanını yükseltmemeliyiz" dedi. Roy, piyasaları çalkantıya sürükleme ve resesyon tehlikesiyle karşılaşma kaygılarınıysa göz ardı etti. "Her defasında aynı şeyi söylüyorlar, zaten resesyona doğru ilerliyoruz" diyen Roy, "Esas soru, bizi bu kadar çok para harcama akılsızlığımızdan kurtaracak parasal ve mali politikaları birarada kullanmazsak resesyonun neye benzeyeceğiyle ilgili" şeklinde konuştu.
ABD Kongresi, 1939 yılında, hükümet borçlarının artmasını engellemek ve borçlanabileceği azami miktarı belirlemek amacıyla kapsamlı bir borçlanma tavanı yasası geçirmişti. Ancak bu uygulama, niyet edilen amacı karşılamadı. Kongre, yıllık bütçe sürecini yani ne kadar para harcayabileceğini, borçlanma tavanından ayrı olarak ele alıyor. Bu da hükümetin daha önceden onaylanan harcamaları karşılamayı kabul etmesi anlamına geliyor.
Borçların önceliklendirilmesi ve hükümet harcamalarında kısıtlama üzerindeki müzakerelerin, Kongre üyelerinin önümüzdeki hafta Washington'a geri dönmesinden önce başlaması beklenmiyor. Federal bütçenin 10 yıl içinde dengelenmesi çağrısı yapan Cumhuriyetçi Partililer, zorunlu olmayan harcamaların 2022 seviyelerinde sınırlandırılmasını istiyor. İptal edilebilecek ya da üzerinde daha az harcama yapılabilecek federal programların belirlenmesi için Temsilciler Meclisi Denetim Komisyonu'nun görevlendirilmesi öngörülüyor. Öte yandan Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi Partililer, Senato Çoğunluk Lideri Chuck Schumer'dan gelecek hükümet fonları yasa tasarılarını geri çevirme sözü verdi. Schumer'ın tasarıları, Kongre'nin geçen yıl kabul ettiği geniş kapsamlı 1 trilyon 660 milyar dolarlık partilerüstü paketin bir benzeri.
Beyaz Saray yetkilileri, Kongre'deki Cumhuriyetçiler'in eski Başkan Donald Trump döneminde borçlanma tavanını birkaç kez yükselttiğini hatırlatıyor. Maliye Bakanı Janet Yellen'a göre, Kongre ve Beyaz Saray'ın önünde hükümet fonları üzerinde anlaşmaya varabilmesi için, Haziran ayının başına kadar süre bulunuyor. Bütçe ve harcamalarla ilgili muhafazakar görev gücünün lideri olan Cumhuriyetçi Partili Kongre üyesi Ben Cline, "Demokratlar'ın masaya geleceği ve iyi niyetle müzakere edeceği konusunda iyimseriz. İçinde bulunduğumuz mali krizi ele almak için hangi adımları atacağımız konusunda müzakere edecek geniş alan var" dedi.
*
ABD borç tavanına çarptığında ne olur?
Doğu Batı Araştırmaları’nın konuya ilişkin yorum-analiz ve öngörüsü:
Çözümü muhtemelen uzun zaman alacaktır. (dba, 19 Ocak 2023)
*
